Οι ερευνητές μαθαίνουν περισσότερα για το ρόλο των εκρήξεων ακτίνων γάμμα για την εξάλειψη της ζωής

Οι εκρήξεις ακτίνων γάμμα, είναι από τα συμβάντα που θα μπορούσαν να παίξουν πολύ μεγαλύτερο ρόλο στην εξάλειψη της ζωής στη Γη και σε άλλους πλανήτες, από όσο φανταζόμασταν. Αυτό είναι το εύρημα της έρευνας που πραγματοποίησαν ο Tsvi Piran του Εβραϊκού Πανεπιστημίου του Ισραήλ και ο Ραούλ Χιμένεθ, του Πανεπιστημίου Βαρκελώνης της Ισπανίας και δημοσιεύεται στο περιοδικό Physical Review Letters. Η έρευνα των επιστημόνων για τις εκρήξεις ακτίνων γάμμα, δείχνει ότι αυτές μπορεί να ευθύνονται για τις εξαλείψεις των ειδών στη Γη και τον περιορισμό της πιθανότητας της ζωής σε πλανήτες κοντά στο κέντρο των γαλαξιών.

Μια έκρηξη ακτίνων γάμμα (συντομογραφικά GRB από την έκφραση Gamma-ray burst) είναι ένα μαζικό κύμα ακτινοβολίας που γίνεται πολύ γρήγορα είτε από ένα άστρο που πεθαίνει, είτε από δυο άστρα νετρονίων που συγκρούονται. Όταν το κύμα αυτό χτυπά ένα πλανήτη μπορεί να προκαλέσει σημαντικότατες διαταραχές.

Έχουν εντοπιστεί δυο είδη εκρήξεων ακτίνων γάμμα: οι μακροχρόνιες και οι σύντομες εκρήξεις. Οι μακροχρόνιες είναι πολύ πιο συχνές, αλλά μέχρι πρόσφατα οι επιστήμονες δεν πίστευαν ότι θα μπορούσαν να συμβούν στο δικό μας μέρος του σύμπαντος και αυτό επειδή θεωρούσαν ότι συμβαίνουν σε γαλαξίες με πολύ-πολύ μικρή μεταλλικότητα. (Η μεταλλικότητα-συμβολίζεται Ζ-αποτελεί ένα μέτρο του ποσού των χημικών στοιχείων, εκτός του υδρογόνου και του ήλιου, σε ένα υπό μελέτη ουράνιο σώμα).

Πρόσφατα έχει βρεθεί πως οι εκρήξεις αυτού του είδους, αν και πιο σπάνια, μπορούν να συμβούν και σε γαλαξίες-όπως ο δικός μας-με υψηλή μεταλλικότητα. Τέτοια ευρήματα οδηγούν τους επιστήμονες να αναρωτιούνται ποια επίπτωση θα μπορούσαν να είχαν οι εκρήξεις ακτίνων γάμμα στη ζωή που υπάρχει σε πλανήτες, συμπεριλαμβανομένου του δικού μας φυσικά.

Ανάμεσα στα ευρήματα των επιστημόνων είναι και η διαπίστωση ότι, με βάση την πιθανή μέση επίπτωση των εκρήξεων ακτίνων γάμμα που συνέβησαν αρκετά κοντά στη Γη, οι υπολογισμοί δείχνουν κάτι πολύ σημαντικό: Μόλις στα τελευταία δισεκατομμύρια χρόνια η πιθανότητα μια έκρηξη ακτίνων γάμμα να έχει προκαλέσει ένα συμβάν εξάλειψης στον πλανήτη είναι 60%.

Οι επιστήμονες βρήκαν ακόμη οι πλανήτες που βρίσκονται μακριά από το κέντρο του γαλαξία τους, είναι πιθανό να επηρεάζονται λιγότερο από τις εκρήξεις, επειδή τέτοια γεγονότα συμβαίνουν σπανιότερα λόγω της ύπαρξης-σε γενικές γραμμές-λιγότερων άστρων στις περιοχές αυτές. Επισήμαναν επίσης ότι είναι μάλλον απίθανο οποιαδήποτε μορφή ζωής να ήταν σε θέση να επιβιώσει οπουδήποτε στο γνωστό μέρος του Σύμπαντος, πριν από 5 δισεκατομμύρια χρόνια, καθώς οι γαλαξίες ήταν πολύ συμπαγείς τότε και τα «χτυπήματα» θα πρέπει να ήταν πάρα πολύ συχνά.

Οι ερευνητές δεν πιστεύουν ότι μια έκρηξη ακτίνων γάμμα που χτυπά τη Γη θα μπορούσε να διαπεράσει την ατμόσφαιρα, αλλά θεωρούν πως θα μπορούσε να καταστρέψει το στρώμα του όζοντος, πράγμα που θα οδηγούσε στην εξάλειψη των περισσότερων ειδών ζωής. Πιστεύουν πως είναι πιθανό ένα τέτοιο «κτύπημα» θα μπορούσε να είναι η αιτία που προκάλεσε την Ορδοβίτσια (Ordovician) εξάλειψη, 400 εκατομμύρια χρόνια πριν.