Αστερισμοί: Ωρίων – Η ταχύτερη περιστροφή του υπεργίγαντα Μπετελγκέζ και η απορρόφηση συνοδού άστρου

Ο Ωρίων, είναι ένας πολύ όμορφος και με εξαίρετη συμμετρία αστερισμός. Μια ματιά σε καθαρό νυχτερινό προς νότο – από νοτιοανατολικά προς νοτιοδυτικά κατά την διάρκεια της βραδιάς – θα τον δείτε εκεί να στέκει κυνηγός με την έντονη ζώνη από τρία άστρα στη μέση του. Χαρείτε τα, έτσι για την ομορφιά της εικόνας και όχι τόσο για το τι κρύβεται «πίσω» από αυτά. Σταθείτε ιδιαίτερα σε δυο από τα άλλα, τα εντονότερα και διαγώνια τοποθετημένα στη κεντρική δομή του αστερισμού: Τον Ρίγκελ, ο οποίος έχει έναν μικρό ακόλουθο ο οποίος φαίνεται και με μικρό τηλεσκόπιο και τον Μπετελγκέζ. Ο Μπετελγκέζ, είναι ένας ερυθρός υπεργίγαντας και ένα από τα πλέον φωτεινά άστρα του ουρανού της Γης.

Πρόσφατα μια ομάδα στο Πανεπιστήμιο του Τέξας, στο Austin, βρήκε κάτι ενδιαφέρον σχετικά με τον Μπετελγκέζ. Αυτό το άστρο υπεργίγαντας, περιστρέφεται στον άξονά του περίπου 150 φορές ταχύτερα από ότι αναμενόταν. Μια εξήγηση μπορεί να είναι ότι ο Μπετελγκέζ είχε κάποτε ένα συνοδό άστρο και αργότερα το κατάπιε. Η έρευνα δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Monthly Notices of the Royal Astronomical Society.

Ο αστροφυσικός J. Craig Wheeler, επικεφαλής μιας διεθνούς ομάδας ερευνητών, εξήγησε ότι το συνοδό άστρο, όταν απορροφήθηκε, θα μετέφερε ορισμένη από την ενέργεια της κίνησής του στην τροχιά – τη στροφορμή του – στο εξωτερικό περίβλημα του Μπετελγκέζ. Αν συνέβαινε αυτό η περιστροφή του Μπετελγκέζ θα επιταχύνονταν. Ο Wheeler εκτιμά ότι το συνοδό άστρο θα είχε περίπου την ίδια μάζα με τον Ήλιο μας για να αιτιολογεί την τρέχουσα περιστροφή του Μπετελγκέζ με ρυθμό 15 Km/s (χιλιόμετρα ανά δευτερόλεπτο).

Αν ο Μπετελγκέζ κατάπινε ένα συνοδό άστρο, είναι πιθανό ότι η αλληλεπίδραση μεταξύ των δυο θα οδηγούσε τον υπεργίγαντα να αποβάλλει ορισμένη μάζα προς το διάστημα. Γνωρίζοντας πόσο γρήγορα αποβάλλει μάζα ένα άστρο-ερυθρός γίγαντας με περίπου 10 Km/s, ο Wheeler είπε ότι μπόρεσε κατά προσέγγιση να εκτιμήσει πόσο μακριά, από τον Μπετελγκέζ, θα πρέπει να είναι σήμερα αυτή η ύλη.

Υπέρυθρες εικόνες του Μπετελγκέζ, που πάρθηκαν το 2012 από τον L. Decin, του Πανεπιστημίου της Λουβέν (Leuven) στο Βέλγιο, με το τροχιακό τηλεσκόπιο Herschel, δείχνει δυο κελύφη αλληλεπιδρώσας ύλης στη μια μεριά του Μπετελγκέζ. Μια από τις εξηγήσεις που δίνονται είναι ότι ο Μπετελγκέζ βίωσε κάποιο είδος αναταραχής, όπως λέει ο Craig Wheeler, χονδρικά πριν από 100000 χρόνια όταν μετατράπηκε σε κόκκινο υπεργίγαντα. Η θεωρία του συνοδού άστρου που ο Μπετελγκέζ κατάπιε, θα μπορούσε να εξηγήσει και τα δυο: και την ταχεία περιστροφή του Μπετελγκέζ και τα κελύφη ύλης που βρίσκονται κοντά του.

Πηγή: EarthSky

Περισσότερα στη δημοσίευση: The Betelgeuse Project: constraints from rotation. Monthly Notices of the Royal Astronomical Society.