Παρατηρώντας τη σκονισμένη καρδιά ενός ενεργού γαλαξία

Μια διεθνής ερευνητική ομάδα με επικεφαλής τονKonrad Tristram, από το Ινστιτούτο Ραδιο-Αστρονομίας Max-Planck, στη Βόννη (Γερμανία), απέκτησε τη μέχρι στιγμής πιο λεπτομερή εικόνα από τη θερμή σκόνη που βρίσκεται στο περιβάλλον μιας υπερμεγέθους μαύρης τρύπας, σε ένα ενεργό γαλαξία.

Χρησιμοποιώντας όργανα του Very Large Telescope Interferometer του Ευρωπαϊκού Νότιου Παρατηρητηρίου (ESO) στην έρημο Atacama της Χιλής, η ερευνητική ομάδα απέκτησε μια άνευ προηγουμένου καθαρή θέαση της θερμής σκόνης στον πυρήνα του γαλαξία Διαβήτη. Σε απόσταση 13 εκατομμυρίων ετών φωτός, ο γαλαξίας αυτός περιέχει έναν από τους φωτεινότερους ενεργούς γαλαξιακούς πυρήνες.

Οι πυρήνες των ενεργών γαλαξιών, όπου τεράστια ποσά ενέργειας απελευθερώνονται λόγω της τροφοδοσίας της υπερμεγέθους μαύρης τρύπας που βρίσκεται στο κέντρο τους, θεωρείται ότι παίζουν ένα σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση και εξέλιξη των γαλαξιών και έτσι στη διαμόρφωση του Σύμπαντος όπως φαίνεται σήμερα.

Οι παρατηρήσεις του γαλαξία Διαβήτη έδειξαν, για πρώτη φορά, ότι η σκόνη που έχει μέγεθος περίπου 3 έτη φωτός και φωτίζεται απευθείας από την κεντρική «μηχανή» του γαλαξία συγκροτείται από δυο ξεχωριστά μέρη: ένα εσωτερικό με μορφή στραβωμένου δίσκου και ένα μέρος με ευρύτερη κατανομή της σκόνης που περιβάλλει το πρώτο.

Πολύ πιθανά, το μέρος με την ευρύτερη κατανομή είναι υπεύθυνο για το μεγαλύτερο τμήμα της σκίασης των εσωτερικών περιοχών, κοντά στην υπερμεγέθη μαύρη τρύπα. Αυτή η διαμόρφωση είναι σημαντικά περισσότερο περίπλοκη από ότι το απλό «ντόνατ» σκόνης, προσέγγιση που είχε προτιμηθεί τις τελευταίες δεκαετίες.

Η μελέτη θεωρείται πως θα συμβάλει προς  την κατεύθυνση της οικοδόμησης ενός πληρέστερου μοντέλου περιγραφής της τρισδιάστατης κατανομής της σκόνης στους ενεργούς γαλαξίες.

Τα αποτελέσματα της έρευνας δημοσιεύονται στο τρέχον τεύχος της Αστρονομίας και Αστροφυσικής, ενώ προδημοσίευση της μελέτης δημοσιεύεται στο arxiv.org του Πανεπιστημίου του Cornell.

Ο γαλαξίας Διαβήτης (ESO 97-G13) βρίσκεται σε ένα μικρό-από τους μικρότερους που δύσκολα ξεχωρίζει- αστερισμό του νότιου ημισφαιρίου, τον αστερισμό του Διαβήτη. Σύμφωνα με το βιβλίο του Χάρη Τομπουλίδη «Ουρανογραφία», ο αστερισμός αυτός κατέχει 93 τετραγωνικές μοίρες   και βρίσκεται νότια του Λύκου και του Γνώμονα, κοντά στα μπροστινά πόδια του Κένταυρου. Σχηματίστηκε από τον Lacaille το 1752 και βρίσκεται κοντά στο γαλαξιακό επίπεδο.