Εικόνα της ESA αποκαλύπτει ένα διαστρικό νήμα και τα Νέφη του Μαγγελάνου

Σε αυτή την εικόνα από το δορυφόρο Planck της ESA απεικονίζονται τα δύο Νέφη του Μαγγελάνου, που είναι από τους πλησιέστερους συντρόφους του Γαλαξία μας. Το Μεγάλο Νέφος του Μαγγελάνου, περίπου 160.000 έτη φωτός μακριά, απεικονίζεται στην μεγάλη κόκκινη και πορτοκαλί κηλίδα κοντά στο κέντρο της εικόνας. Το Μικρό Νέφος του Μαγγελάνου, περίπου 200.000 έτη φωτός από εμάς, απεικονίζεται από το αόριστα τριγωνικό αντικείμενο κάτω αριστερά.

Με μάζα δέκα και επτά δισεκατομμύρια φορές τη μάζα του Ήλιου μας, αντίστοιχα, αυτοί χαρακτηρίζονται ως νάνοι γαλαξίες. Συγκριτικά, ο Γαλαξίας μας και ένας άλλος γείτονάς του, ο γαλαξίας της Ανδρομέδας, διαθέτουν μάζες μερικές εκατοντάδες δισεκατομμύρια ηλιακές μάζες ο κάθε ένας. Τα Νέφη του Μαγγελάνου δεν είναι ορατά από υψηλά βόρεια γεωγραφικά πλάτη και εισήχθησαν στην Ευρωπαϊκή αστρονομία στα τέλη του 16ου αιώνα. Ωστόσο, ήταν γνωστά πολύ πριν από πολλούς πολιτισμούς στο νότιο ημισφαίριο, καθώς και από τους αστρονόμους της Μέσης Ανατολής.

Το Planck ανίχνευσε τη σκόνη μεταξύ των αστεριών που διαπερνά τα Νέφη του Μαγγελάνου, ενώ παρακολουθούσε τον ουρανό για να μελετήσει την κοσμική μικροκυματική ακτινοβολία υποβάθρου-το αρχαιότερο φως στο Σύμπαν-με πρωτόγνωρη λεπτομέρεια. Στην πραγματικότητα, το Planck ανίχνευσε εκπομπές από σχεδόν οτιδήποτε ακτινοβολούσε ανάμεσα στον εαυτό του και στο κοσμικό υπόβαθρο στις ευαίσθητες συχνότητές του.

Αυτές οι συνεισφορές προσκηνίου περιλαμβάνουν πολλούς γαλαξίες, κοντινούς και μακρινούς, καθώς και το διαστρικό υλικό στον Γαλαξία μας. Οι αστρονόμοι πρέπει να τις αφαιρέσουν προκειμένου να έχουν πρόσβαση στον πλούτο των κοσμικών πληροφοριών που περιέχονται στο αρχαίο φως. Όμως, ως μπόνους, μπορούν να χρησιμοποιούν τις παρατηρήσεις προσκηνίου για να μάθουν περισσότερα για το πώς σχηματίζονται τα αστέρια στους γαλαξίες, συμπεριλαμβανομένου και του δικού μας.

Η διαστρική σκόνη από το διάχυτο μέσο που διαπερνά τον Γαλαξία μας μπορεί να φανεί ως το μίγμα των κόκκινων, πορτοκαλί και κίτρινων νεφών στο πάνω μέρος αυτής της εικόνας, που ανήκει σε ένα μεγάλο συγκρότημα σχηματισμού άστρων στο νότιο αστερισμό, Χαμαιλέων.

Επιπλέον, ένα νήμα φαίνεται να εκτείνεται από τα πυκνά σύννεφα του Χαμαιλέοντα, πάνω αριστερά, προς την αντίθετη γωνία της εικόνας.

Ξεκάθαρα τοποθετείται μεταξύ των δύο Μαγγελάνιων Νεφών, όπως φαίνεται από το Planck, αυτό το σκονισμένο νήμα είναι στην πραγματικότητα πολύ πιο κοντά μας, μόνο περίπου 300 έτη φωτός μακριά. Η εικόνα δείχνει πόσο καλά αυτή η δομή είναι ευθυγραμμισμένη με το μαγνητικό πεδίο του Γαλαξία, που παρουσιάζεται ως η υφή της εικόνας και εκτιμήθηκε από τις μετρήσεις του Planck.

Η πλήρης εικόνα της ESA

Συγκρίνοντας τη δομή του μαγνητικού πεδίου και την κατανομή της διαστρικής σκόνης στο Γαλαξία μας, οι επιστήμονες μπορούν να μελετήσουν τη σχετική κατανομή των διαστρικών νεφών και το μαγνητικό πεδίο του περιβάλλοντος. Ενώ στην περίπτωση του νηματώδους νέφους που απεικονίζεται σε αυτή την εικόνα, η δομή είναι ευθυγραμμισμένη με την κατεύθυνση του μαγνητικού πεδίου, στα πυκνότερα νέφη, όπου τα αστέρια σχηματίζουν νήματα, τείνουν να είναι κάθετα προς το διαστρικό μαγνητικό πεδίο.

Το κάτω δεξιά μέρος της εικόνας είναι μια από τις πιο εξασθενημένες περιοχές του ουρανού στις συχνότητες του Planck, με τις αποχρώσεις του μπλε να υποδηλώνουν πολύ χαμηλές συγκεντρώσεις κοσμικής σκόνης. Ομοίως, η δομή της υφής που μοιάζει με δίνη προκαλείται κυρίως από θόρυβο του οργάνου και όχι τόσο από πραγματικά χαρακτηριστικά στο μαγνητικό πεδίο.

Η εκπομπή από τη σκόνη υπολογίζεται από έναν συνδυασμό παρατηρήσεων του Planck στα 353, 545 και 857 GHz, ενώ η κατεύθυνση του μαγνητικού πεδίου βασίζεται σε δεδομένα πόλωσης του Planck στα 353 GHz. Η εικόνα εκτείνεται περίπου 40°.

Πηγή: ESA