Βραβείο Nobel για τη φυσική 2019: Νέες οπτικές για τη θέση της Ανθρωπότητας στο σύμπαν

Τη φετινή χρονιά με το Nobel Φυσικής βραβεύονται επιστήμονες για την συνεισφορά τους στην κατανόηση της δομής και της ιστορίας του σύμπαντος, καθώς και την πρώτη ανακάλυψη πλανήτη που περιφέρεται σε άστρο όμοιο με τον Ήλιο έξω από το δικό μας ηλιακό σύστημα.

Οι ιδέες του James Peebles [1] στη φυσική κοσμολογία έχουν εμπλουτίσει το συνολικό πεδίο της έρευνας και έβαλαν τα θεμέλια για το μετασχηματισμό της κοσμολογίας κατά τη διάρκεια των τελευταίων πενήντα χρόνων, από την εικασία στην επιστήμη. Το θεωρητικό του πλαίσιο, που αναπτύχθηκε από τα μέσα της δεκαετίας του 1960, είναι η βάση για τις σύγχρονες ιδέες σχετικά με το σύμπαν.

Το μοντέλο της Μεγάλης Έκρηξης περιγράφει το σύμπαν από τις πολύ πρώτες του στιγμές, περίπου πριν από 14 δισεκατομμύρια χρόνια, όταν ήταν εξαιρετικά θερμό και πυκνό. Από τότε, το σύμπαν επεκτείνεται και γίνεται ολοένα και μεγαλύτερο και ψυχρότερο. Περίπου 400.000 χρόνια μετά της Μεγάλη Έκρηξη, το σύμπαν έγινε διαφανές και οι ακτίνες φωτός μπόρεσαν να ταξιδέψουν στο χώρο. Ακόμη σήμερα, αυτή η αρχαία ακτινοβολία υπάρχει παντού γύρω μας και με κωδικοποιημένα μέσα της να βρίσκονται κρυμμένα πολλά μυστικά του σύμπαντος. Χρησιμοποιώντας τα θεωρητικά του εργαλεία και υπολογισμούς, ο James Peebles μπόρεσε να μεταφράσει τα ίχνη αυτά από την απαρχή του σύμπαντος και να ανακαλύψει νέες φυσικές διεργασίες.

Τα αποτελέσματα έδειξαν σε μας ένα σύμπαν στο οποίο μόλις το 5% του περιεχομένου του είναι γνωστό, η ύλη που συγκροτεί άστρα, πλανήτες, δένδρα – και εμάς. Το υπόλοιπο 95% είναι οι άγνωστες σκοτεινή ύλη και σκοτεινή ενέργεια. Αυτό είναι ένα μυστήριο και μια πρόκληση για τη σύγχρονη φυσική.

Τον Οκτώβριο του 1995, οι Michel Mayor [2] και Didier Queloz [3] ανακοίνωσαν την πρώτη ανακάλυψη ενός πλανήτη έξω από το ηλιακό μας σύστημα, ενός εξωπλανήτη, να περιφέρεται γύρω από ένα ηλιακού τύπου άστρο στον Γαλαξία μας. Στο Παρατηρητήριο της Haute-Provence στην νότια Γαλλία, χρησιμοποιώντας εξειδικευμένες συσκευές, μπόρεσαν να δουν τον πλανήτη 51 Pegasi b, μια αέρια σφαίρα που συγκρίνεται με τον μεγαλύτερο αέριο γίγαντα του ηλιακού μας συστήματος, τον Δία.

Η ανακάλυψη αυτή έγινε η απαρχή μιας επανάστασης στην αστρονομία και από τότε πάνω από 4.000 εξωπλανήτες έχουν βρεθεί στον Γαλαξίας μας. Παράξενοι νέοι κόσμοι εξακολουθούν ακόμη να ανακαλύπτονται, με έναν απίστευτα πλούτο μεγεθών, μορφών και τροχιών. Αυτά προκαλούν τις προϋπάρχουσες ιδέες μας σχετικά με τα πλανητικά συστήματα και εξαναγκάζουν τους επιστήμονες να αναθεωρήσουν τις θεωρίες τους για τις φυσικές διεργασίες πίσω από την προέλευση των πλανητών. Με μεγάλο αριθμό προγραμμάτων που σχεδιάζονται για να αρχίσουν το ψάξιμο για εξωπλανήτες, μπορεί τελικά να βρούμε μια απάντηση για την αιώνια ερώτηση του εάν υπάρχει άλλη ζωή εκεί έξω.

Οι βραβευμένοι της χρονιάς αυτής μετασχημάτισαν τις ιδέες μας για τον Κόσμο. Ενώ οι θεωρητικές ανακαλύψεις του James Peebles συνεισέφεραν στην κατανόησή μας για το πώς εξελίχθηκε το σύμπαν μετά την Μεγάλη Έκρηξη, οι Michel Mayor και Didier Queloz εξερεύνησαν την κοσμική μας γειτονιά στο κυνήγι για άγνωστους πλανήτες. Οι ανακαλύψεις τους έχουν για πάντα αλλάξει τις αντιλήψεις μας για τον Κόσμο.

[1] Ο James Peebles, γεννήθηκε στο Winnipeg του Καναδά. Ph.D. το 1962 από το Πανεπιστήμιο Princeton των ΗΠΑ. Καθηγητής Επιστήμης στο ίδιο Πανεπιστήμιο.
[2] Ο Michel Mayor, γεννήθηκε το 1942 στη Λωζάνη, στην Ελβετία. Ph.D. του 1971 από το Πανεπιστήμιο της Γενεύης, στην Ελβετία. Καθηγητής στο ίδιο Πανεπιστήμιο.
[3] Ο Didier Queloz, γεννήθηκε το 1966. Ph.D. το 1995 απότο Πανεπιστήμιο της Γενεύης, στην Ελβετία. Καθηγητής στο ίδιο Πανεπιστήμιο και στο Πανεπιστήμιο του Cambridge, στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Πηγή: Nobel Foundation

Περισσότερα στα: New perspectives on our place in the universe, αλλά και PHYSICAL COSMOLOGY AND AN EXOPLANET ORBITING A SOLAR-TYPE STAR