Επιλεγμένα

Χιλιάδες βουνά και ηφαιστειακή χώρα των θαυμάτων κάτω από τους ωκεανούς της Γης

Από στις 3 Οκτωβρίου 2014

Χιλιάδες άγνωστα μέχρι σήμερα όρη και ηφαίστεια κρύβουν οι ωκεανοί της Γης, όπως έδειξαν παρατηρήσεις από δορυφόρους. Η ανακάλυψη θεωρείται υψίστης σημασίας για την κατανόηση της κίνησης των θαλάσσιων ρευμάτων και συνεπώς των κλιματικών μεταβολών στον πλανήτη μας που καλύπτεται σε ποσοστό 71 τοις εκατό από νερό. Αναμένεται, επίσης , να συμβάλλει στην αποτελεσματικότερη προστασία των θαλάσσιων οικοσυστημάτων, όσο και στην αποδοτικότερη αλιεία.

Τα στοιχεία θα αξιοποιήσουν και οι γεωλόγοι αφού θα τους δώσουν μια καλύτερη εικόνα για τις περιοχές του βυθού, όπου οι τεκτονικές πλάκες συγκρούονται ή απομακρύνονται μεταξύ τους. Από την άλλη πλευρά, αναπόφευκτο είναι η χαρτογράφηση αυτής της εντελώς άγνωστης περιοχής του πλανήτη, με το 90% των βυθών της Γης να παραμένει αχαρτογράφητο, να αξιοποιηθεί για στρατιωτικές εφαρμογές, αλλά και για επιχειρήσεις έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων.

Η καθυστέρηση στην χαρτογράφηση των ωκεανών σε μεγάλο βαθμό οφείλεται στο γεγονός ότι το θαλασσινό νερό είναι αδιαφανές με αποτέλεσμα να αποτυγχάνουν οι συμβατικές τεχνικές χαρτογράφησης που είναι αποτελεσματικές στην ξηρά.
Μέχρι στιγμής η καταγραφή της μορφολογίας του βυθού βασιζόταν στην τεχνική του ηχοεντοπισμού με χρήση εργαλείων σόναρ από πλοία η οποία επιτρέπει τη συλλογή πληροφοριών υψηλής ανάλυσης. Ωστόσο, με τον τρόπο αυτό δεν έχει καλυφθεί ούτε το 10% των ωκεανών της Γης.

Επί της ουσίας, οι νέες δορυφορικές παρατηρήσεις αποκάλυψαν πλήθος υποθαλάσσιων ορέων και ηφαιστείων με υψόμετρο κάτω από ενάμιση χιλιόμετρο. Μέχρι σήμερα, τα δορυφορικά ραντάρ δεν μπορούσαν να εντοπίσουν μέσα στις θάλασσες βουνά με υψόμετρο κάτω από δύο χιλιόμετρα με αποτέλεσμα να έχουμε στα χέρια μας περίπου 5.000 τέτοιες κορυφές. Τα νέα δορυφορικά όργανα αναμένεται να φωτίσουν την ύπαρξη 20.000 έως 25.000 υποθαλάσσιων βουνών σε όλο τον πλανήτη.

Πολλά από αυτά δεν είναι άμεσα ορατά καθώς καλύπτονται από επάλληλα στρώματα ιζημάτων.
Η χαρτογράφηση των ωκεανών και της ξηράς μέσω δορυφόρων με κατάλληλα ραντάρ που μετρούν τις διακυμάνσεις του γήινου βαρυτικού πεδίου έγινε στις δεκαετίες του 1980 και του 1990 από το Πολεμικό Ναυτικό των ΗΠΑ (με τον δορυφόρο Geosat, τα στοιχεία του οποίου έπαψαν το 1995 να θεωρούνται στρατιωτικό μυστικό) και τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος (ESA).

Το 1997 οι επιστήμονες, με επικεφαλής τον πρώτο συγγραφέα και της σύγχρονης μελέτης Ντέιβιντ Σάντγουελ, είχαν δημιουργήσει τον πρώτο δορυφορικό τοπογραφικό χάρτη της Γης.

Ο νέος χάρτης είναι τουλάχιστον δύο φορές ακριβέστερος, επειδή συμπεριλαμβάνει στοιχεία και από άλλους δορυφόρους, τον γερασμένο αμερικανικό “Jason 1″ (πρόσφατα τέθηκε εκτός λειτουργίας) και τον πολύ νεότερο ευρωπαϊκό Cryosat-2 (που τέθηκε σε τροχιά το 2010 και συνεχίζει να χαρτογραφεί), οι οποίοι έχουν καλύτερη τεχνολογία ραντάρ.

Η έρευνα που υπογράφει διεθνής επιστημονική ομάδα με επικεφαλής τον Ντέιβιντ Σάντγουελ του Ινστιτούτου Ωκεανογραφίας Scripps του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια στο Σαν Ντιέγκο δημοσιεύεται στο επιστημονικό περιοδικό «Science».

Υπενθυμίζεται ότι η ερευνητική ομάδα που αναζητά το αεροσκάφος που εκτελούσε τη μοιραία πτήση MH370 της Malaysia Airlines δημοσιοποίησε αναλυτικές εικόνες του θαλάσσιου πυθμένα του νότιου Ινδικού Ωκεανού, οι οποίες αποκαλύπτουν για πρώτη φορά ανενεργά ηφαίστεια και βάραθρα βάθους 1400 μέτρων. Τα πολύτιμα δεδομένα ενός από τα πλέον ανεξερεύνητα σημεία της Υφηλίου συλλέχθηκαν κατά τη διάρκεια των ερευνών.

Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι μέχρι τώρα είχαμε στη διάθεσή μας πιο λεπτομερειακούς χάρτες της επιφάνειας του πλανήτη Άρη παρά της συγκεκριμένης περιοχής του πλανήτη μας. Παρόλα αυτά , όπως είπαν οι ερευνητές, ακόμα και με αυτές τις νέες δυνατότητες, δεν θεωρείται ακόμη τεχνικά εφικτό να εντοπιστεί κάπου στον βυθό το Boeing των μαλαισιανών αερογραμμών.

Πηγή: econews

Κωνσταντίνος Ζώκος

Φυσικός, Δάσκαλος Φυσικής