Επιβράδυνση της παγκόσμιας θέρμανσης του πλανήτη: Δεν υπάρχουν συστηματικά σφάλματα στα κλιματικά μοντέλα

Οι σκεπτικιστές που ακόμη αμφισβητούν την επίδραση του ανθρώπου στην κλιματική αλλαγή, τώρα, έχουν απογυμνωθεί από ένα από τα τελευταία τους επιχειρήματα: Είναι αλήθεια ότι υπάρχει μια παύση στην αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη, όπως και ότι η επιφάνεια της Γης θερμαίνεται πολύ πιο αργά από την αλλαγή της χιλιετίας, από τις προβλέψεις όλων των σχετικών κλιματικών μοντέλων. Ωστόσο το χάσμα μεταξύ της αύξησης της θερμοκρασίας που υπολογίζεται και αυτής που μετριέται, δεν υπάρχει εξ αιτίας του συστηματικού σφάλματος των μοντέλων, όπως υποπτεύονταν οι σκεπτικιστές, αλλά εξ αιτίας της διαρκούς ύπαρξης των τυχαίων διακυμάνσεων στο κλίμα της Γης.

Πρόσφατα, ο Jochem Marotzke, Διευθυντής στο Ινστιτούτο Max Planck για τη Μετεωρολογία στο Αμβούργο και ο Piers M. Forster, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Leeds στο Ενωμένο Βασίλειο, το απέδειξαν αυτό με εντυπωσιακό τρόπο με διεξοδική στατιστική ανάλυση. Έδειξαν επίσης καθαρά ότι τα μοντέλα γενικά δεν υπερεκτιμούν την κλιματική αλλαγή που προκαλείται από τον άνθρωπο. Έτσι, η αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη είναι πολύ πιθανό να φθάσει σε κρίσιμες διαστάσεις στο τέλος του αιώνα, εάν η παγκόσμια κοινότητα, τελικά, δεν ασχοληθεί με το πρόβλημα.

Από την έναρξη του 21ου αιώνα, η θερμοκρασία της επιφάνειας της Γης αυξήθηκε μόνο 0,06 βαθμούς Κελσίου, περίπου. Πολύ λιγότερο από ότι προέβλεπαν τα 114 μοντέλα προσομοίωσης, που μελετήθηκαν στην έκθεση της Διακυβερνητικής Διάσκεψης για την Κλιματική Αλλαγή (Intergovernmental Panel on Climate Change – IPCC) για το κλίμα. Οι Jochem Marotzke και Piers M. Forster, έχουν εξηγήσει τη παύση της θέρμανσης με όρους τυχαίων διακυμάνσεων που προκύπτουν από τις χαοτικές διαδικασίες στο κλιματικό σύστημα. Κάτι, ακόμη περισσότερο σημαντικό για τους δυο ερευνητές, αλλά και για τους συναδέλφους τους σε όλο τον κόσμο, είναι ότι δεν βρέθηκε κανένα εννοιολογικό λάθος στα μοντέλα. Ακόμη ειδικότερα, τα μοντέλα γενικά δεν αντιδρούν τόσο ευαίσθητα στις αυξήσεις του διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα.

«Είναι λάθος η θέση ότι τα κλιματικά μοντέλα συστηματικά υπερεκτιμούν την παγκόσμια αύξηση της θερμοκρασίας που προκαλείται από την αύξηση της συγκέντρωσης των αερίων που συμβάλουν στο φαινόμενο του θερμοκηπίου», δήλωσε ο Jochem Marotzke σε αντιπαράθεση της άποψης των σκεπτιστικών που θεωρούν ότι η παύση θέρμανσης είναι απόδειξη της ισχύος της υπερεκτίμησης των μοντέλων. Σε απάντηση στην άποψη αυτών θα μπορούσε επίσης να σημειωθεί ότι τα εννέα στα δέκα θερμότερα έτη μετρήθηκαν στη νέα χιλιετία, αλλά και ότι η θέρμανση έχει επιβραδυνθεί σε πολύ υψηλό επίπεδο. Ακόμη δεν θα πρέπει να αγνοηθεί ότι οι σκεπτικιστές αγνοούν το γεγονός ότι οι θερμοκρασίες των ωκεανών συνεχίζουν να αυξάνονται τόσο γρήγορα, όσο πολλά μοντέλα έχουν προβλέψει.

Για να εξηγήσουν το πρόβλημα της διαφοράς μεταξύ των μοντέλων προσομοίωσης και των παρατηρήσεων , οι Jochem Marotzke και Piers M. Forster προχώρησαν με δυο βήματα: Πρώτα σύγκριναν τις τάσεις μεταξύ των θερμοκρασιών στις προσομοιώσεις και στις παρατηρήσεις, για πάνω από δεκαπενταετείς περιόδους από την αρχή του 20ου αιώνα. Για κάθε χρόνο μεταξύ 1900 και 2012 εξέτασαν την τάση της θερμοκρασίας που κάθε ένα από τα 114 μοντέλα προέβλεπε για τα επόμενα 15 χρόνια. Τα αποτελέσματα τα σύγκριναν με τις πραγματικές μετρήσεις πόσο η θερμοκρασία αυξανόταν ή έπεφτε.

Τάσεις δεκαπενταετίας, προσομοιώσεων και παρατηρούμενων πραγματικών μετρήσεων, της μέσης θερμοκρασίας επιφάνειας της Γης από το 1900

Το δεύτερο βήμα για τους δυο επιστήμονες ήταν η ανάλυση του γιατί οι προσομοιώσεις έδιναν διαφορετικά αποτελέσματα. Αυτή η ανάλυση μπορεί επίσης να εξηγήσει γιατί οι ποικίλες προβλέψεις, για τα τελευταία 15 χρόνια, αποκλίνουν από τις τάσεις που μετρήθηκαν πραγματικά. Ως υποθέσεις εξήγησης θεωρήθηκαν, οι τυχαίες διακυμάνσεις και τρεις φυσικοί λόγοι που σχετίζονται με την ηλιακή ενέργεια που φτάνει στη Γη, αυτή που επιστρέφει στο διάστημα και αυτή που απορροφάται από τον πλανήτη.

Χρησιμοποιώντας μια στατιστική μέθοδο οι Marotzke και Forster ανέλυσαν τις συνεισφορές των παραγόντων και βρήκαν ότι κανένας από τους τρεις φυσικούς λόγους δεν εξηγεί τη διασπορά των προβλέψεων και τη απόκλιση από τις μετρήσεις. Ωστόσο η τυχαία απόκλιση εξηγεί αυτές τις διαφοροποιήσεις πολύ καλά.

Μέχρι τώρα, ακόμη και οι κλιματολόγοι υπέθεταν ότι τα μοντέλα προσομοιώνουν διαφορετικές θερμοκρασιακές ανόδους, επειδή απαντούν με διαφορετικό βαθμό ευαισθησίας στα αυξανόμενα ποσά της ηλιακής ενέργειας στην ατμόσφαιρα. Τώρα, είναι σίγουρο ότι, η κοινότητα των κλιματολόγων θα χαιρετίσει τα ευρήματα με ανακούφιση, αλλά ίσως και με κάποια απογοήτευση. Είναι σαφές ότι δεν είναι δυνατό να κάνουμε τις προβλέψεις των μοντέλων περισσότερο ακριβείς μετατρέποντάς τα, η τυχαιότητα δεν ανταποκρίνεται στη μετατροπή.

Μακριά από το ρόλο τους ως επιστήμονες, οι ερευνητές έχουν ακόμη ένα λόγο για να χαιρετίσουν την έρευνα με ανάμικτα αισθήματα: δεν ακούστηκε κανένα σαφές σήμα. Οι κλιματολόγοι είναι αρκετά σωστοί με τις προβλέψεις τους. Αυτό σημαίνει ότι εάν συνεχίσουμε όπως πριν, η Γη θα συνεχίσει να θερμαίνεται με όλες τις συνέπειες, ειδικότερα για τις αναπτυσσόμενες χώρες, πράγμα που θα πρέπει να αρχίσουμε να αντιλαμβανόμαστε.

Πηγή: Max Planck Institutes

Περισσότερα στο άρθρο: Jochem Marotzke & Piers M. Forster, Forcing, feedback and internal variability in global temperature trends, Nature, 29  January 2015