Το κέντρο του Γαλαξία μας αποκαλύπτει υπερκαινοφανή-«εργοστάσιο σκόνης»

Εξετάζοντας το κέντρο του Γαλαξία μας, αστρονόμοι έκαναν τις πρώτες άμεσες παρατηρήσεις-χρησιμοποιώντας ένα τηλεσκόπιο υπέρυθρων που βρίσκεται επάνω σε ένα διασκευασμένο Boeing 747-της κοσμικής σκόνης, δομικού στοιχείου που προέκυψε από ένα αρχαίο υπερκαινοφανή.

«Η ίδια η σκόνη είναι πολύ σημαντική επειδή είναι το υλικό που σχηματίζει τα άστρα και τους πλανήτες, όπως ο Ήλιος και η Γη αντίστοιχα, έτσι το να γνωρίζεις από πού προέρχεται είναι ένα σημαντικό ζήτημα», είπε ο επικεφαλής συγγραφέας Ryan Lau, μεταδιδακτορικός συνεργάτης για την αστρονομία, στο Cornell, της έρευνας που δημοσιεύθηκε στις 19 Μαρτίου στο Science Express. «Το έργο μας ενισχύει ισχυρά τη θεωρία ότι οι υπερκαινοφανείς παράγουν τη σκόνη που βλέπουμε στους γαλαξίες του πρώιμου σύμπαντος», συμπλήρωσε.

Ο Lau εξηγεί ότι ένα από τα μεγάλα ερωτήματα της αστρονομίας είναι γιατί οι γαλαξίες-που διαμορφώθηκαν μόλις 1 δισεκατομμύρια χρόνια μετά τη Μεγάλη Έκρηξη-περιέχουν τόσο πολύ σκόνη. Η επικρατούσα θεωρία ότι οι υπερκαινοφανείς-άστρα που εκρήγνυνται στο τέλος της ζωής τους-περιέχουν μεγάλες ποσότητες εμπλουτισμένου με μέταλλα υλικού, που με τη σειρά του κρύβει βασικά συστατικά της σκόνης, όπως πυρίτιο, σίδηρο και άνθρακα.

Οι αστρονόμοι εξέτασαν τον Sagittarius (Τοξότης) A East, ένα ηλικίας 10000 ετών υπόλειμμα υπερκαινοφανούς κοντά στο κέντρο του Γαλαξία μας. Ο Lau είπε ότι όταν ένας υπερκαινοφανής εκρήγνυται τα υλικά στο κέντρο του εξαπλώνονται και σχηματίζουν σκόνη. Αυτό παρατηρήθηκε σε διάφορα υπολείμματα νέων υπερκαινοφανών-όπως οι φημισμένοι SN1987A και Cassiopeia (Κασσιόπη) A. Στο ταραγμένο περιβάλλον του υπερκαινοφανούς, οι επιστήμονες αναμένουν να καταστρέφεται η ανακατεμένη σκόνη. «Αυτό είναι θεωρητικά», είπε ο Lau. «Δεν υπήρχαν άμεσες παρατηρήσεις καμιάς σκόνης που επιβίωνε στο περιβάλλον του υπολείμματος υπερκαινοφανούς … μέχρι τώρα και αυτό είναι που κάνει τις παρατηρήσεις μας σε ένα «παλιό» υπερκαινοφανή να είναι τόσο ενδιαφέρουσες».

Οι αστρονόμοι κατέγραψαν τις παρατηρήσεις τους μέσω του FORCAST (the Faint Object Infrared Camera Telescope) που βρίσκεται στο SOFIA (the Stratospheric Observatory for Infrared Astronomy), ένα διασκευασμένο Boeing 747 και στο πλαίσιο ενός κοινού προγράμματος της NASA, το Γερμανικού Κέντρου Αεροδιαστημικής και της Συνεργασίας Πανεπιστημίων για τη Διαστημική Έρευνα. Είναι το μεγαλύτερο εναέριο αστρονομικό παρατηρητήριο του κόσμου. Προς το παρόν κανένα διαστημικό τηλεσκόπιο δεν μπορεί να παρατηρήσει στα πολύ υπέρυθρα μήκη κύματος και τα τηλεσκόπια εδάφους δεν μπορούν να παρατηρήσουν φως σε αυτά τα μήκη κύματος εξαιτίας της γήινης ατμόσφαιρας.

Πηγή: Cornell Chronicle

Περισσότερα στο άρθρο: Old supernova dust factory revealed at the Galactic center, Science, Published Online March 19 2015