Επιστήμονες υποστηρίζουν ότι ξεκλείδωσαν ένα από τα μεγαλύτερα μυστικά της εξέλιξης της Γης

Το μυστικό ενός εκ των μεγαλυτέρων συμβάντων της εξέλιξης της Γης-η Κάμβρια έκρηξη-που μέχρι σήμερα αποτελεί σημείο αντιπαράθεσης μεταξύ των επιστημόνων, ξεκλειδώνεται. Διεθνής ομάδα, στην οποία συμπεριλαμβάνονται επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο St Andrews- της ομώνυμης πόλης της Σκωτίας-σε εργασία της που δημοσιεύεται στο American Journal of Science, διατυπώνει μια συνθετική πρόταση που ξεκλειδώνει το μυστικό.

Περίπου πριν από 520 εκατομμύρια χρόνια μια τεράστια ποικιλία ζώων εισέβαλε στην εξελικτική σκηνή της Γης, σε ένα συμβάν γνωστό ως Κάμβρια έκρηξη. Σε περίπου 10 εκατομμύρια χρόνια, τα θαλάσσια ζώα εξέλιξαν τις περισσότερες από τις βασικές μορφές του σώματος που παρατηρούμε στις σύγχρονες ομάδες τους. Τότε φαίνεται-από τα απολιθώματα στα Καμβριανά γεωλογικά στρώματα-ότι παρουσιάστηκε μια αιφνίδια εμφάνιση πολύπλοκων οργανισμών ζώων χωρίς καμιά ένδειξη απλούστερων μορφών ζώων-σε παλαιότερα γεωλογικά στρώματα. Το συμβάν προκάλεσε έντονες αντιπαραθέσεις-στις οποίες εμπλέκονται και θρησκευτικές συλλογιστικές-που πάνε πίσω στον Δαρβίνο. Ορισμένοι παλαιοντολόγοι βλέπουν την Κάμβρια έκρηξη ως ένα πραγματικό, εντυπωσιακό, άνευ προηγουμένου επεισόδιο ταχείας εξέλιξης. Άλλοι υποστηρίζουν ότι είναι ένα πλαστό τεχνούργημα ενός αναξιόπιστου αρχείου απολιθωμάτων.

Στη νέα εργασία προτείνεται ότι οι ανταγωνιστικές υποθέσεις μπορούν να ενοποιηθούν από την γεωγραφία της Γης στην Κάμβρια Περίοδο, καθώς υπέστη ένα εκτεταμένο κλυδωνισμό που συγκέντρωσε τις περισσότερες από τις ηπείρους της Γης γύρω από τον ισημερινό. Το συμβάν κλειδί που προτάθηκε από τον Joseph Kirschvink, από το Caltech, ήταν ένα τεραστίων διαστάσεων επεισόδιο γνωστό ως “αληθηνή πολική περιπλάνηση” και τα στοιχεία που συλλέχθηκαν από τους συγγραφείς της μελέτης βοήθησαν να αναπτυχθούν προβλέψεις για τις συνέπειες του γεγονότος στα τελευταία χρόνια.

Οι ηπειρωτικές και οι ωκεάνιες πλάκες της Γης βρίσκονται η μια σε σταθερή κίνηση σχετικά με την άλλη, αλλά σε σπάνια επεισόδια αληθινής πολικής περιπλάνησης, όλη η στερεά γη γλιστρά σχετικά με τον υγρό εξωτερικό πυρήνα του πλανήτη, με διάρκεια από 5 μέχρι 10 εκατομμύρια χρόνια, προκαλώντας αλλαγές στις γεωγραφικές θέσεις των γήινων πλακών. Αυτό που προτείνει η μελέτη είναι ότι πριν από περίπου 520 εκατομμύρια χρόνια ένας κλυδωνισμός πάνω από 60 βαθμούς μετακίνησε τις περισσότερες ηπείρους από τις πολικές περιοχές στα πλάτη του ισημερινού. Για λόγους που ακόμη βρίσκονται υπό συζήτηση, η βιολογική ποικιλότητα έφθασε σε ένα παγκόσμιο μέγιστο γύρω από τον ισημερινό, ενώ μειώθηκε κοντά στους πόλους. Αυτή η πρώιμη Κάμβρια εναλλαγή, συνεπώς, θα αύξησε δραματικά τα σημεία βιοποικιλότητας της Γης στα αβαθή παράκτιων περιοχών.

Μια άλλη συνέπεια της αληθινής πολικής περιπλάνησης ήταν το πλημμύρισμα των ηπείρων που κινούνταν προς τον ισημερινό, με την εκατοντάδων μέτρων αύξηση του επιπέδου της θάλασσας, καθώς αντιμετώπιζαν το μεγάλο φούσκωμα του νερού που προκαλούνταν από την καθημερινή περιστροφή της Γης. Αυτό το πλημμύρισμα θα αύξανε την προστασία των απολιθωμάτων, αλλά θα ανέδυε νέους οικότοπους με ταχεία διαφοροποίηση, ιδίως σε τεράστιες περιοχές γεμάτες από προηγουμένως ανεξερεύνητές οικολογικές βιοθέσεις.

Η Κάμβρια αληθινή πολική περιπλάνηση συνέβη σε χρόνο που η Γη ήταν ήδη σπαρμένη από στοιχεία που στη συνέχεια διαδόθηκαν μέσα σε όλο το δένδρο της ζωής. «Ένα σύνολο από υπέροχες ιδέες δημοσιεύονται τονίζοντας τη μια ή την άλλη διάσταση της Κάμβρια βιόσφαιρας ως κρίσιμο σύνδεσμο στην έκρηξη της ζωικής ζωής», είπε ο Dr Timothy Raub, ένας από τους συγγραφείς της μελέτης, από το Πανεπιστήμιο St Andrews. «Μια ελκυστική πτυχή της μελέτης μας είναι ότι ένα γεωγραφικό ενδεχόμενο – το σχήμα και η διάταξη των Κάμβριων ηπείρων και η κατεύθυνση της αξιοσημείωτης αλλαγής στην αληθινή πολική περιπλάνηση – μπορεί να υποστηρίξει σχεδόν όλες τις ιδέες ταυτόχρονα».

Πηγή: University of St Andrews

Περισσότερα στη μελέτη: Was the Cambrian explosion both an effect and an artifact of true polar wander? American Journal of Science