Απώλεια: Απεβίωσε ο διακεκριμένος αστροφυσικός Masatoshi Koshiba

Όπως ανακοινώθηκε την Παρασκευή από το Πανεπιστήμιο του Τόκιο, την Πέμπτη 12 Νοεμβρίου 2020 απεβίωσε σε νοσοκομείο του Τόκιο ο Ιάπωνας αστροφυσικός Masatoshi Koshiba, 94 ετών, ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου, που τιμήθηκε με το Nobel Φυσικής το 2002 «για την πρωτοπόρα συνεισφορά του στην αστροφυσική, ιδιαιτέρως για την ανίχνευση των κοσμικών νετρίνων» – όπως αναφέρεται στην ιστοσελίδα του Ιδρύματος (μαζί με τους Raymond Davis Jr. [1/4] και Riccardo Giacconi [1/2]).

Ο Masatoshi Koshiba, γεννήθηκε στην πόλη Toyohashi της Ιαπωνίας 19 Σεπτεμβρίου του 1926, αποφοίτησε από το Πανεπιστήμιο του Τόκιο το 1951 και έλαβε το Ph.D. στη Φυσική από το Πανεπιστήμιο του Rochester, της Νέας Υόρκης, το 1955. Από τον Ιούλιο του 1955 μέχρι το Φεβρουάριο του 1958 εργάστηκε στο Τμήμα Φυσικής του Πανεπιστημίου του Σικάγο. Παντρεύτηκε την Kyoko Kato το 1959 και στη συνέχεια έγινε Αναπληρωτής Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Τόκιο, το 1963, Καθηγητής στο Τμήμα Φυσικής το 1970 και Ομότιμος Καθηγητής το 1987. Στη δεκαετία του 1980 κατασκευάζει τον υπόγειο ανιχνευτή νετρίνων σε ένα ορυχείο ψευδαργύρου στην Ιαπωνία, που αποκαλείται Kamiokande II.

Εκεί εργάζεται παρέχοντας περαιτέρω αποδείξεις της ύπαρξης των νετρίνων στην κοσμική ακτινοβολία (την ύπαρξη των οποίων είχε αποδείξει ο Raymond Davis), μετρώντας τις σπάνιες περιπτώσεις που ανιχνεύεται η λάμψη της δημιουργίας ενός ηλεκτρονίου από την αλληλεπίδραση των νετρίνων με τους ατομικούς πυρήνες του νερού που υπάρχει σε τεράστιες ποσότητες στη δεξαμενή μέσα στο ορυχείο-ανιχνευτή. Έτσι ο Koshiba μπόρεσε να επιβεβαιώσει τα αποτελέσματα του Davis – ότι η ενέργεια του Ήλιου παράγεται από πυρηνικές αντιδράσεις, στις οποίες περιλαμβάνονται εκείνες στις οποίες άτομα υδρογόνου συνδυάζονται με ήλιο σχηματίζοντας τα (ασύλληπτα) σωμάτια που αποκαλούνται νετρίνα.

Το 1987 στο Kamiokande ανιχνεύτηκαν επίσης νετρίνα από μια υπερκαινοφανή έκρηξη που συνέβη έξω από τον Γαλαξία μας. Μετά την δημιουργία ενός μεγαλύτερου περισσότερο ευαίσθητου ανιχνευτή, που ονομάστηκε Super-Kamiokande και έγινε λειτουργικός το 1996, ο Koshiba βρήκε ισχυρά στοιχεία για εκείνο που οι επιστήμονες ήδη υποπτεύονταν – ότι τα νετρίνα, των οποίων οι τρεις τύποι είναι γνωστοί, αλλάζουν από τον έναν τύπο στο άλλον εν πτήσει.

Δείτε το video, με τον Masatoshi Koshiba να μιλά για τη Γέννηση της Αστροφυσικής των Νετρίνων στη διεύθυνση: https://www.nobelprize.org/prizes/physics/2002/koshiba/lecture/