Επιλεγμένα

Έρευνα δείχνει ότι τα σημερινά ζώα εμφανίζονται απροσδόκητα παρόμοια με τα πρώτα ζώα της Γης

Από στις 16 Μαρτίου 2021

Όταν διαβάζεις ότι μια έρευνα δείχνει ότι από τους πρώιμους πολυκύτταρους οργανισμούς που εμφανίστηκαν στην Γη, παρόλο που εξαφανίστηκαν, είναι πιθανό τμήματά τους να μπορούν να παραμένουν μέσα μας σήμερα, σίγουρα εντυπωσιάζεσαι. Βέβαια, ίσως έχεις ακούσει ότι υπάρχει η περίπτωση της συνεργατικής συνύπαρξης επιβίωσης (εγκόλπωσης) οργανιδίων, όπως του μιτοχονδρίου στο εσωτερικό του (ευκαρυωτικού) κυττάρου, όμως όταν διαβάζεις για τις τόσο περίεργες πρώιμες δημιουργίες του πλανήτη μας θεωρείς πώς είναι κάτι απροσδόκητα συναρπαστικό.

Η μελέτη αναφέρεται σε ωκεάνια δημιουργήματα πριν από 555 εκατομμύρια χρόνια από την Ενδιακρανική περίοδο και δείχνει ότι αυτά τα δημιουργήματα μοιράζονται γονίδια με σημερινά ζώα, συμπεριλαμβανομένου και του ανθρώπου. Η έρευνα αναφέρεται στην ιστοσελίδα του University of California, Riverside (UCR) και δημοσιεύθηκε πρόσφατα στο περιοδικό Proceedings of the Royal Society B. «Τα ζώα της περιόδου αυτής είναι πολύ περίεργα και πολύ διαφορετικά που είναι δύσκολο να αντιστοιχηθούν με τις σύγχρονες κατηγορίες των ζώντων οργανισμών απλά κοιτώντας τα, δεν μπορούμε να εξάγουμε το DNA τους», αναφέρει η Mary Droser, καθηγήτρια γεωλογίας του UCR και μέλος της ερευνητικής ομάδας.

Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή: Η Εδιακρανική περίοδος (αναφέρεται και ως Ηντιακάρια περίοδος – Ediacaran period), πήρε το όνομά της από τους λόφους της Ηντιάκαρα στην νότια Αυστραλία και είναι η τελευταία περίοδος του προτεροζωικού αιώνα, ακριβώς πριν την Κάμβια περίοδο. Άρχισε πριν 635 εκατομμύρια χρόνια και τελείωσε πριν 543 εκατομμύρια χρόνια. Αυτήν την περίοδο εμφανίζονται οι πρώτοι πολύπλοκοι οργανισμοί, όπως το τριχοφύκος, που είναι γνωστοί από τα βιοδηλωτικά ίχνη τους. Τα ζώα αυτής της εποχής έμοιαζαν με σκουλήκια με πόδια, δίσκους ή σάκους και είναι οι πρώτοι γνωστοί πολυκύτταροι οργανισμοί, όμως δεν μοιάζουν με την σημερινή ζωή. Να, όμως, τώρα που η έρευνα συνδέει με κάποιο τρόπο την περίοδο αυτή με το σήμερα.

Παρόλες τις δυσκολίες, καλά διατηρημένα απολιθώματα επέτρεψαν την Droser και τον πρώτο συγγραφέα της μελέτης, Scott Evans, να συνδέσουν την εμφάνιση των ζώων και πιθανά τις συμπεριφορές με τη γενετική ανάλυση των τωρινών ζώντων υπάρξεων. Για την ανάλυσή τους, οι ερευνητές έλαβαν υπόψη τους τέσσερα ζώα, αντιπροσωπευτικά των πάνω από 40 αναγνωρισμένων ειδών από την Ενδιακρανική εποχή. Τα δημιουργήματα αυτά κυμαίνονται σε μέγεθος από λίγα χιλιοστά μέχρι περίπου ένα μέτρο μήκος. Τα ζώα που χρησιμοποιήθηκαν στην ανάλυση είναι τα Κιμπερέλα (Kimberella), Ντικινσόνια [εικόνα κειμένου](Dickinsonia), Tribrachidium και Ikaria, ένα που ανακαλύφθηκε πρόσφατα από μια ομάδα στην οποία συμμετείχαν η Droser και ο Evans.

Τα τέσσερα ζώα ήταν πολυκυτταρικά, με κύτταρα διαφόρων τύπων. Τα περισσότερα είχαν συμμετρία στις δεξιές και αριστερές πλευρές τους, καθώς μη-κεντρικό νευρικό σύστημα και μύες. Επιπροσθέτως, μοιάζει να είχαν την ικανότητα να αποκαθιστούν κατεστραμμένα μέρη του σώματός τους μέσω μιας διεργασίας γνωστής ως απόπτωση. Τα ίδια γονίδια που εμπλέκονται είναι βασικά στοιχεία του ανθρώπινου ανοσοποιητικού συστήματος, το οποίο βοηθάει να εξαλείφονται προσβεβλημένα από ιούς και προκαρκινικά κύτταρα. Αυτά τα ζώα πιθανά έχουν γενετικά μέρη υπεύθυνα για κεφαλές και τα αισθητηριακά όργανα που συνήθως βρίσκονται εκεί. Ωστόσο, η πολυπλοκότητα των αλληλεπιδράσεων μεταξύ αυτών των γονιδίων που θα μπορούσε να πυροδοτήσει τέτοια χαρακτηριστικά δεν είχε ακόμη επιτευχθεί.

«Το γεγονός ότι μπορούμε να πούμε ότι αυτά τα γονίδια λειτουργούσαν σε κάτι που εξαφανίστηκε για μισό δισεκατομμύριο χρόνια είναι συναρπαστικό για μένα», θα σημειώσει ο Evans. Η ομάδα, προχωρώντας, σχεδιάζει να διερευνήσει την μυϊκή ανάπτυξη και να μελετήσει λειτουργικά για περαιτέρω κατανόηση της πρώιμης εξέλιξης των ζώων. «Η εργασία μας είναι ένας τρόπος να βάλει αυτά τα ζώα στο δένδρο της ζωής, από κάποιες απόψεις και υποδεικνύουν ότι είναι γενετικά συνδεδεμένα με τα σύγχρονα ζώα και με εμάς», αναφέρει η Droser.

Πηγή: University of California, Riverside

Περισσότερα στη δημοσίευση: Developmental processes in Ediacara macrofossils.

Κωνσταντίνος Ζώκος

Φυσικός, Δάσκαλος Φυσικής