Επιστήμονες παρουσιάζουν ακόμη ισχυρότερα στοιχεία για τις αιτίες της σχιζοφρένειας

Μια διεθνής ομάδα επιστημόνων με επικεφαλής ερευνητές του Cardiff παρέχει ακόμα ισχυρότερες αποδείξεις για το τι προκαλεί τη σχιζοφρένεια, μια πάθηση που επηρεάζει περίπου το 1% του παγκόσμιου πληθυσμού. Η εργασία τους που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Neuron, παρουσιάζει ισχυρά στοιχεία ότι η διαταραχή μιας λεπτής χημικής ισορροπίας στον εγκέφαλο εμπλέκεται σε μεγάλο βαθμό με την πάθηση.

Στη μεγαλύτερη μελέτη του είδους της, η ομάδα διαπίστωσε ότι οι μεταλλάξεις που συνδέονται με την ασθένεια διαταράσσουν συγκεκριμένες ομάδες γονιδίων που συμβάλλουν στη διεγερτική και ανασταλτική σηματοδότηση, η ισορροπία των οποίων παίζει ένα κρίσιμο ρόλο στην υγιή ανάπτυξη και τη λειτουργία του εγκεφάλου. Η ανακάλυψη βασίζεται σε δύο μελέτες ορόσημο που έγιναν με επικεφαλής τα μέλη της ομάδας του Cardiff και που δημοσιεύθηκαν πέρυσι στο περιοδικό Nature.

«Αρχίσαμε επιτέλους να καταλάβουμε τι πηγαίνει λάθος στη σχιζοφρένεια», λέει ο επικεφαλής συγγραφέας Dr Andrew Pocklington από MRC Centre for Neuropsychiatric Genetics and Genomics του Πανεπιστημίου. Η μελέτη μας αποτελεί ένα σημαντικό βήμα προς την κατεύθυνση της κατανόησης του βιολογικού υποβάθρου της σχιζοφρένειας, που είναι μια απίστευτα περίπλοκη κατάσταση και έχει μέχρι πολύ πρόσφατα οδηγήσει τους επιστήμονες να είναι σε μεγάλο βαθμό μπερδεμένοι ως προς την προέλευσή του. Τώρα έχουμε αυτό που ελπίζουμε ότι είναι ένα πολύ σημαντικό κομμάτι του puzzle, που θα μας βοηθήσει να αναπτύξουμε ένα συνεκτικό μοντέλο της νόσου, ενώ μας βοηθά να αποκλείσουμε κάποια από τα εναλλακτικά. Ένα αξιόπιστο μοντέλο της νόσου χρειάζεται επειγόντως να κατευθύνει τις μελλοντικές προσπάθειες στην ανάπτυξη νέων θεραπειών, οι οποίες δεν έχουν πραγματικά βελτιωθεί πολύ από τη δεκαετία του 1970»

Ο καθηγητής Hugh Perry, που προεδρεύει στην Επιτροπή του Medical Research Council Neuroscience and Mental Health, δήλωσε: «Το έργο αυτό βασίζεται στην κατανόηση μας για τις γενετικές αιτίες της σχιζοφρένειας, ξεδιαλύνοντας το πώς ένας συνδυασμός γενετικών ελαττωμάτων μπορεί να διαταράξει τη χημική ισορροπία του εγκεφάλου. Οι επιστήμονες στο Ηνωμένο Βασίλειο, ως μέρος μιας διεθνούς κοινοπραξίας, αποκάλυψαν τις γενετικές αιτίες μιας σειράς θεμάτων ψυχικής υγείας, όπως η σχιζοφρένεια. Στο μέλλον, αυτό το έργο θα μπορούσε να οδηγήσει σε νέους τρόπους πρόβλεψης του κινδύνου ενός ατόμου να αναπτύξει σχιζοφρένεια και να αποτελέσει τη βάση νέων στοχευμένων θεραπειών, που βασίζονται στο γενετικό υλικό ενός ατόμου».

Ένας υγιής εγκέφαλος είναι σε θέση να λειτουργήσει σωστά χάρη σε μια ακριβή ισορροπία μεταξύ χημικών σημάτων που διεγείρουν και αναστέλλουν τη δραστηριότητα των νευρικών κυττάρων. Οι ερευνητές μελετώντας τις ψυχιατρικές διαταραχές είχαν προηγουμένως υποψιαστεί ότι η διαταραχή της ισορροπίας αυτής συμβάλλει στη σχιζοφρένεια. Η πρώτη απόδειξη ότι οι μεταλλάξεις της σχιζοφρένειας παρεμβαίνουν στη διεγερτική σηματοδότηση αποκαλύφθηκε το 2011 από την ίδια ομάδα, που βασίζεται στο MRC Centre for Neuropsychiatric Genetics and Genomics του Πανεπιστημίου. Αυτή η εργασία όχι μόνο επιβεβαιώνει τα προηγούμενα ευρήματά τους, αλλά επίσης παρέχει την πρώτη ισχυρή γενετική απόδειξη ότι η διατάραξη της ανασταλτικής σηματοδότησης συνεισφέρει στην ασθένεια.

Για να φθάσουν στα συμπεράσματά τους οι επιστήμονες συνέκριναν τα γενετικά δεδομένα από 11.355 ασθενείς με σχιζοφρένεια σε αντιπαράθεση με μια ομάδα ελέγχου των 16.416 ανθρώπων, χωρίς την πάθηση. Έψαξαν για τύπους μετάλλαξης γνωστούς ως copy number variants (CNVs), μεταλλάξεις στις οποίες μεγάλα τμήματα του DNA είτε διαγράφονται ή αντιγράφονται. Συγκρίνοντας τις CNVs που βρέθηκαν σε ανθρώπους με σχιζοφρένεια με εκείνα που βρέθηκαν σε ανεπηρέαστους από την ασθένεια ανθρώπους, η ομάδα ήταν σε θέση να δείξει ότι οι μεταλλάξεις σε άτομα με την ασθένεια έτειναν να διαταράξουν τα γονίδια που εμπλέκονται σε συγκεκριμένες πτυχές της λειτουργίας του εγκεφάλου.

Οι επιδράσεις των CNVs που προκαλούν την ασθένεια είναι επίσης ύποπτες ότι εμπλέκονται και σε άλλες νευροαναπτυξιακές διαταραχές, όπως η νοητική αναπηρία, η διαταραχή του Φάσματος του Αυτισμού και η διαταραχή ελλειμματικής προσοχής-υπερκινητικότητας (ADHD). Περίπου 635.000 άτομα στο Ηνωμένο Βασίλειο θα επηρεαστούν σε κάποια φάση της ζωής τους από σχιζοφρένεια. Το εκτιμώμενο κόστος της σχιζοφρένειας και της ψύχωσης για την κοινωνία είναι περίπου 11,8 δισεκατομμύρια λίρες Αγγλίας το χρόνο.

Τα συμπτώματα της σχιζοφρένειας μπορεί να είναι εξαιρετικά αποδιοργανωτικά και έχουν μεγάλο αντίκτυπο στην ικανότητα ενός ατόμου να πραγματοποιεί καθημερινές εργασίες, όπως η μετάβαση στην εργασία, η διατήρηση σχέσεων και η φροντίδα για τον εαυτό τους ή τους άλλους.

Πηγή: Cardiff University

Περισσότερα στο άρθρο (Open Access): Novel Findings from CNVs Implicate Inhibitory and Excitatory Signaling Complexes in Schizophrenia, j.Neuron, Volume 86, Issue 5, p1203–1214, 3 June 2015