Ερευνητές ανακάλυψαν απολιθώματα ενός νέου είδους ανθρώπου του Homo naledi του νέου συγγενή μας

Η ανακάλυψη ενός νέου είδους συγγενή του ανθρώπινου ανακοινώθηκε στις 10 Σεπτεμβρίου από επιστήμονες του Πανεπιστημίου του Witwatersrand, στο Γιοχάνεσμπουργκ και άλλων επιστημονικών ιδρυμάτων. Η αρχική ανακάλυψη έγινε το 2013 σε ένα σπήλαιο γνωστό ως Rising Star στο Λίκνο τα Ανθρωπότητας, ένα τόπο παγκόσμιας κληρονομιάς που πήρε το όνομά του από την UNESCO το 1999, περίπου 50 χιλιόμετρα βορειοδυτικά του Γιοχάνεσμπουργκ, από επιστήμονες του πανεπιστημίου και άλλους εθελοντές σπηλαιολόγους. Στην έρευνα έλαβαν μέρος και ερευνητές του Ινστιτούτου Max Planck για την Εξελικτική Ανθρωπολογία στη Λειψία της Γερμανίας.

Μια τομή που δείχνει το θάλαμο Dinaledi μέσα στο σπήλαιο Rising Star. Credits: Jason Treat, National Geographic, Πηγή: Lee Berger, Wits

Αποτελούμενη από περισσότερα από 1.550 αριθμημένα απολιθώματα-στοιχεία, αυτή η ανακάλυψη είναι το μεγαλύτερο εύρημα ενιαίου απολιθώματος ανθρωποειδούς που έγινε μέχρι τώρα στην ήπειρο της Αφρικής. Μέχρι τώρα η ομάδα έχει ανακτήσει τμήματα από τουλάχιστον 15 άτομα του ίδιου είδους, ένα μικρό κλάσμα των απολιθωμάτων πιστεύεται ότι παραμένουν στο θάλαμο της σπηλιάς. «Με κάθε οστό, σχεδόν, στο σώμα να εμφανίζεται πολλές φορές, ο Homo naledi είναι ήδη πρακτικά το πιο γνωστό απολίθωμα-μέλος της γενεαλογίας μας», δήλωσε ο αρχηγός της ομάδας των ερευνητών Lee Berger, ερευνητής καθηγητής στο Ινστιτούτο Εξελικτικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο του Witwatersrand.

Ο Ηomo naledi ονομάστηκε έτσι από το σπήλαιο Rising Star-«naledi» σημαίνει «αστέρι» στην τοπική γλώσσα Sesotho. «Σε γενικές γραμμές, ο Homo naledi μοιάζει με ένα από τα πιο πρωτόγονα μέλη του γένους μας, αλλά έχει επίσης μερικά εκπληκτικά χαρακτηριστικά σαν του ανθρώπου, αρκετά για να δικαιολογεί τη θέση του στο γένος Homo», είπε ο John Hawks του Πανεπιστημίου του Wisconsin, των ΗΠΑ. «Ο Homo naledi είχε ένα πολύ μικρό εγκέφαλο, περίπου το μέγεθος ενός μέσου πορτοκαλιού, σκαρφαλωμένο ψηλά στην κορυφή ενός πολύ λεπτού σώματος». Η έρευνα δείχνει ότι ο μέσος Homo naledi ήταν περίπου 1,5 μέτρα ψηλός και ζύγιζε περίπου 45 κιλά.

Τα δόντια, όπως και τα περισσότερα χαρακτηριστικά του κρανίου, περιγράφονται στη δημοσίευση ως παρόμοια με εκείνα των πρώτων μελών του γένους μας, όπως του Homo habilis. Οι ώμοι, ωστόσο, είναι περισσότερο παρόμοιοι με εκείνους των πιθήκων. «Τα χέρια δείχνουν ικανότητες χρήσης εργαλείου «, δήλωσε η Tracy Kivell από το Πανεπιστήμιο του Kent και το Ινστιτούτο Max Planck για την Εξελικτική Ανθρωπολογία, στη Λειψία. «Παραδόξως, ο Homo naledi έχει εξαιρετικά καμπύλα δάχτυλα, πιο καμπύλα από ότι σχεδόν οποιοδήποτε άλλο είδος πρώιμου ανθρωποειδούς, που καταδεικνύει καθαρά τις δυνατότητες αναρρίχησης».

Αυτό έρχεται σε αντίθεση με τα πέλματα του Homo naledi, τα οποία είναι «σχεδόν δυσδιάκριτα από αυτά των σύγχρονων ανθρώπων», δήλωσε ο William Harcourt-Smith από το Lehman College του City University of New York και το Αμερικανικό Μουσείο Φυσικής Ιστορίας. Αυτό, σε συνδυασμό με τα μακριά πόδια του, δείχνουν ότι το είδος ήταν κατάλληλο για περπάτημα για μεγάλες αποστάσεις. «Ο συνδυασμός των ανατομικών χαρακτηριστικών του Homo naledi το διακρίνει από κάθε προηγούμενο γνωστό είδος», πρόσθεσε ο Berger.

Σύνθεση σκελετού του Homo naledi ολόκληρου του σώματος και μια σύγκριση με είδη Homo, όπως ο Homo erectus και Αυστραλοπίθηκος, όπως η Lucy. Credits:  Σκελετός: Stefan Fichtel / National Geographic Body Comparison Painting: John Gurche

Ίσως το πιο αξιοσημείωτο: το πλαίσιο του ευρήματος, οδήγησε τους ερευνητές να συμπεράνουν ότι αυτό το πρωτόγονο ανθρωποειδές μπορεί να κάνει σκόπιμη διάθεση του νεκρού – μια συμπεριφορά που τυπικά θεωρείται ότι είναι μοναδική για τον άνθρωπο. Τα απολιθώματα – που αποτελούνται από τα βρέφη, παιδιά, ενήλικες και ηλικιωμένα άτομα – βρέθηκαν σε ένα βαθύ υπόγειο χώρο που η ομάδα ονόμασε Θάλαμο Dinaledi, ή «Θάλαμο των Άστρων», στα Sesotho. Αυτός ο χώρος ήταν «πάντα απομονωμένος από τους άλλους θαλάμους και ποτέ δεν ήταν ανοικτός απευθείας στην επιφάνεια», είπε ο Paul Dirks του Πανεπιστημίου James Cook στην Αυστραλία. «Αυτό που είναι σημαντικό να καταλάβει ο κόσμος είναι ότι τα λείψανα βρέθηκαν σχεδόν μόνα τουςς σε αυτό τον απομακρυσμένο θάλαμο με έλλειψη οποιωνδήποτε άλλων κύριων απολιθωμάτων ζώων».

Τα απολιθώματα αναλύθηκαν σε ένα μοναδικό workshop τον Μάιο του 2014. Περισσότεροι από 50 έμπειρους επιστήμονες, συναντήθηκαν για να μελετήσουν και να αναλύσουν το θησαυρό των απολιθωμάτων και να συνθέσουν τις επιστημονικές εργασίες. «Αυτή ήταν η πρώτη φορά στην Παλαιοανθρωπολογία που απολιθώματα ανθρωποειδούς μελετήθηκαν με αυτόν τον τρόπο και ήταν μια απίστευτη και παραγωγική εμπειρία», δήλωσε επιστήμονας που παρακολούθησε το workshop.

Πολλά απομένουν να ανακαλυφθούν στο σπήλαιο Rising Star. «Αυτός ο θάλαμος δεν έχει παραιτηθεί από όλα τα μυστικά του», δήλωσε ο Berger. «Υπάρχουν ακόμα πιθανώς εκατοντάδες, αν όχι χιλιάδες, λείψανα του Homo naledi εκεί κάτω».

Πηγή: Max Planck Institutes

Μικρή Εικόνα: Αναδόμηση του κεφαλιού του Homo naledi, από τον John Gurche, ο οποίος ξόδεψε 700 ώρες για να αναδημιουργήσει το κεφάλι από τα οστά του κρανίου. Credits: Mark Thiessen / National Geographic