Εξέλιξη του Ανθρώπου: Νέα στήριξη για τη συσχέτιση της εξέλιξης του ανθρώπου με την επέκταση των λιβαδιών

Οι επιστήμονες είναι πεπεισμένοι ότι η περιοχή που τώρα βρίσκονται η Αιθιοπία και η Κένυα είναι ο γενέθλιος τόπος της ανθρωπότητας, αλλά είναι λιγότερο σίγουροι στο πώς έχει συντελεσθεί αυτή η «γέννηση». Σε μια νέα μελέτη, που έκανε την εμφάνισή της 6 Ιουνίου του 2016, επιστήμονες στο Lamont-Doherty Earth Observatory περιγράφουν μια καταγραφή της βλάστησης 24_ων εκατομμυρίων ετών, που ρίχνει φως στο πώς εξελίχθηκε η ανθρωπότητα στο πολύ απόμακρο παρελθόν. Υποστηρίζουν ότι η αύξηση των λιβαδιών μεταξύ 24 και 10 εκατομμυρίων ετών πριν, πήγαινε χέρι-χέρι με την ανάδυση της ανθρωπότητας στην Ανατολική Αφρική.

Όπως δηλώνουν οι επιστήμονες, αυτή η καταγραφή ενισχύει «την ιδέα ότι αναπτύξαμε βασικά χαρακτηριστικά – ευέλικτες δίαιτες, μεγάλους εγκεφάλους, σύνθετες κοινωνικές δομές και την ικανότητα να περπατάμε και να τρέχουμε στα δυο πόδια – ενώ προσαρμοζόμασταν στην εξάπλωση των ανοιχτών λιβαδιών». Η μελέτη δημοσιεύθηκε στο ειδικό τεύχος για την ανθρώπινη εξέλιξη του περιοδικού Proceedings of the National Academy of Sciences.

Η μελέτη περιγράφει αυτό που οι επιστήμονες λένε ότι είναι μακράν η μεγαλύτερη και πιο πλήρης καταγραφή της ζωής των αρχαίων φυτών, που ανακαλύφθηκαν σε ιζήματα του βυθού στη θάλασσα της Ανατολικής Αφρικής. Η μελέτη «υποστηρίζει ότι μεταξύ 24 και 10 εκατομμυρίων ετών πριν – πολύ πριν εμφανιστεί οποιοσδήποτε άμεσος πρόγονος του ανθρώπου – υπήρχαν λίγα λιβάδια και έτσι προφανώς τα δάση κυριαρχούσαν». Τότε, με μια προφανή αλλαγή στο κλίμα, άρχισαν να εμφανίζονται τα λιβάδια. Η μελέτη υποστηρίζει ότι η τάση αυτή συνεχίστηκε κατά τη διάρκεια όλης της γνωστής εξέλιξης του ανθρώπου, οδηγώντας σε μια κυριαρχία των λιβαδιών μέχρι πριν από λίγα εκατομμύρια χρόνια.

Με βάση γενετικά στοιχεία, οι πρώιμοι ανθρωπίδες ή οι πρόγονοι του ανθρώπου, θεωρείται ότι χωρίστηκαν από τους χιμπατζήδες κάπου 6 με 7 εκατομμύρια χρόνια πριν. Πολλοί επιστήμονες υποστήριξαν ότι οι ανθρωπίδες οδηγήθηκαν να γίνουν σύγχρονοι άνθρωποι καθώς η βλάστηση της Ανατολικής Αφρικής άλλαζε από πυκνά δάση σε σαβάνες, σε ανοιχτά λιβάδια που διακόπτονταν από τμήματα δάσους και ποτάμια. Αυτό θα είχε αναγκάσει τους προγόνους μας να κατεβούν από τα δένδρα, να κινούνται γρήγορα και να αναπτύσσουν κοινωνικές ικανότητες που χρειάζονται για να επιβιώσουν.

Η νέα μελέτη πάει λίγο παραπέρα. Για παράδειγμα περιλαμβάνει την ιδέα ότι μόνα τους τα λιβάδια δεν ήταν μόνο ενδιαίτημα των πρώιμων ανθρώπων και ότι μια περισσότερο λεπτομερής θέση έχει αναδυθεί μεταξύ των επιστημόνων τα τελευταία χρόνια. «Αυτό είναι ότι: ήταν η αύξηση της ποικιλομορφίας των τοπίων, συμπεριλαμβανομένων των λιβαδιών, που οδήγησε στην επιτυχία των ανθρωπιδών που ήταν εξυπνότεροι και περισσότερο ευέλικτοι να προσαρμοστούν σε ένα μεταβαλλόμενο κόσμο».

Τα αποτελέσματα της μελέτης προέρχονται από την εξέταση σειράς «καρότων» ιζημάτων που ελήφθησαν από ερευνητικό πλοίο στην Ερυθρά Θάλασσα και τον δυτικό Ινδικό Ωκεανό, στα βορειοανατολικά της Αφρικής. Τα «καρότα» περιέχουν χημικά που δημιουργήθηκαν από τη βλάστηση στην περιοχή που αργότερα παρασύρθηκαν στη θάλασσα και κατακάθισαν σε στρώματα για δεκάδες εκατομμύρια χρόνια.

Είναι σημαντικό ότι τα δεδομένα που συγκεντρώθηκαν ταιριάζουν με τις χημικές αναλύσεις του σμάλτου των δοντιών από αρχαίους ελέφαντες και άλλα μεγάλα φυτοφάγα ζώα, που έδειξαν ότι ορισμένα ζώα της Ανατολικής Αφρικής άρχισαν να στρέφονται περισσότερο σε δίαιτες με βάση το χόρτο πριν από περίπου 10 εκατομμύρια χρόνια.

Οι πιο πρώιμα γνωστοί ανθρωπίδες εμφανίστηκαν μερικά εκατομμύρια χρόνια αργότερα.

Πηγή: Lamont-Doherty Earth Observatory

Περισσότερα στην μελέτη: Neogene biomarker record of vegetation change in eastern Africa, Proceedings of the National Academy of Sciences