Μέθοδος «Κολοβός»: Για την υποβοήθηση της ανάπτυξης της Αναγνωστικής Δεξιότητας – Παρέμβαση για την αποκατάσταση των Αναγνωστικών Δυσκολιών

Η μέθοδος «ΚΟΛΟΒΟΣ» αποτελεί ένα ολοκληρωμένο διδακτικό πακέτο, το οποίο έχει διττό στόχο. Από τη μια στοχεύει στην υποβοήθηση της ανάπτυξης της αναγνωστικής δεξιότητας κάθε παιδιού προσχολικής και πρώτης σχολικής ηλικίας και ιδιαίτερα εκείνων που βρίσκονται σε επικινδυνότητα εμφάνισης μαθησιακών και άλλων σχολικών δυσκολιών και από την άλλη, αποτελεί διδακτική παρέμβαση για τη βελτίωση και αποκατάσταση των αναγνωστικών δυσκολιών.

Η αποτελεσματικότητά του έχει στοιχειοθετηθεί από μεγάλο αριθμό ερευνητικών ευρημάτων για την ελληνική γλώσσα, ενώ είναι σε εξέλιξη πολλαπλές μελέτες περίπτωσης, όπου το διδακτικό αυτό πακέτο αποτελεί τη βάση των παρεμβάσεων αντιμετώπισης των αναγνωστικών δυσκολιών, μαθητών μικτής δυναμικότητας, και πάντως σημαντικά χαμηλότερης αυτής των μαθητών της αντίστοιχής τος ηλικιακής ομάδας.

Η μέθοδος «Κολοβός» αποτέλεσε επίσης τη βάση προγραμμάτων εξειδίκευσης εκπαιδευτικών, ειδικών παιδαγωγών, ψυχολόγων και λογοθεραπευτών, τα οποία έχουν αναπτυχθεί από το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, με επιστημονική υπεύθυνη τη Δρ. Τζιβινίκου Σωτηρία, επίκουρης καθηγήτριας του Παιδαγωγικού Τμήματος Ειδικής Αγωγής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.

Η μεγάλη αποδοχή σε επιστημονικό και εκπαιδευτικό επίπεδο, της μεθόδου αυτής ως αποτελεσματικής, έγκυρης και αξιόπιστης, έχει οδηγήσει στην προσαρμογή της και σε άλλα γλωσσικά συστήματα, κυρίως αυτών που έχουν παρόμοια φωνολογική δομή με την ελληνική γλώσσα. Ήδη, έχει περατωθεί η ανάπτυξη της μεθόδου «Κολοβός» για την Ρωσική, Πορτογαλική, Ιταλική γλώσσα, και βρίσκεται σε εξέλιξη η προσαρμογή της στην Ισπανική και Γερμανική.

Ως προς την επιστημονική ψυχο-γλωσσική της βάση, στηρίζεται στον συνδυασμό των βασικών προσεγγίσεων ανάπτυξης της ανάγνωσης, της προσέγγισης «από κάτω προς τα πάνω» και της προσέγγισης «από πάνω προς τα κάτω». Από την πρώτη έχει υιοθετήσει την διεξοδική διδασκαλία όλων των φωνημάτων και γραφημάτων. Από τη δεύτερη έχει υιοθετήσει τη σύνδεση νοήματος και εικόνας. Στη διδασκαλία δίνεται έμφαση στις μνημονικές στρατηγικές: σύνδεση με πρότερη γνώση, οργάνωση στην μακρόχρονη μνήμη, πολλαπλές επαναλήψεις, αυτόματη ανάκληση. Έτσι, μπορούμε να περιγράψουμε συνοπτικά τη μέθοδο: Εικόνα + νόημα + φώνημα + γράφημα + μνημονικές στρατηγικές

Η διαδικασία εφαρμογής της μεθόδου «Κολοβός»: Η μέθοδος ακολουθεί τον κύκλο αξιολόγηση, λήψη απόφασης για την παρέμβαση, παρέμβαση, αξιολόγηση.

Περιγραφή της μεθόδου

Η μέθοδος «ΚΟΛΟΒΟΣ» αποτελείται από επτά επίπεδα και από την ενότητα των συμπληρωματικών ασκήσεων.

ΠΡΩΤΟ ΕΠΙΠΕΔΟ: Στο πρώτο επίπεδο υπάρχουν ασκήσεις φωνολογικής επίγνωσης, ασκήσεις οπτικής διάκρισης, ασκήσεις οπτικής μνήμης και ασκήσεις ενίσχυσης της βραχυπρόθεσμης μνήμης. Ο στόχος των δραστηριοτήτων του πρώτου επιπέδου είναι η κατάκτηση των γραμμάτων από το μαθητή.

ΔΕΥΤΕΡΟ ΕΠΙΠΕΔΟ: Ο στόχος των δραστηριοτήτων του δευτέρου επιπέδου είναι η κατάκτηση της ανάγνωσης και της γραφής συλλαβών τύπου ΣΦ. Στο δεύτερο επίπεδο υπάρχουν ασκήσεις φωνολογικής επίγνωσης, συγκερασμού των γλωσσικών φθόγγων, ασκήσεις οπτικής και ακουστικής διάκρισης και ενίσχυσης της βραχυπρόθεσμης μνήμης.

ΤΡΙΤΟ ΕΠΙΠΕΔΟ: Ο στόχος των δραστηριοτήτων του τρίτου επιπέδου είναι η ανάγνωση και γραφή δισύλλαβων λέξεων ΣΦ-ΣΦ. Υπάρχουν ασκήσεις φωνολογικής επίγνωσης, οπτικής και ακουστικής διάκρισης και συγκερασμού των συλλαβών σε λέξεις.

ΤΕΤΑΡΤΟ ΕΠΙΠΕΔΟ: Στο τέταρτο επίπεδο ο στόχος είναι ο μαθητής να διαβάζει και να γράφει τρισύλλαβες και τετρασύλλαβες λέξεις τύπου ΣΦ-ΣΦ-ΣΦ και ΣΦ-ΣΦ-ΣΦ-ΣΦ. Γίνονται δε οι ασκήσεις του προηγούμενου επιπέδου.

ΠΕΜΠΤΟ ΕΠΙΠΕΔΟ: Στο επίπεδο αυτό ο στόχος μας είναι η ανάγνωση και γραφή λέξεων με συλλαβές ΣΣΦ και ΣΣΣΦ.

ΕΚΤΟ ΕΠΙΠΕΔΟ: Στο έκτο επίπεδο στοχεύουμε ο μαθητής να μπορεί να αναγνωρίζει, να διαβάζει και να γράφει τα δίψηφα φωνήεντα και τους συνδυασμούς «αυ» και «ευ», τους διφθόγγους, τα δίψηφα σύμφωνα καθώς και λέξεις που τα εμπεριέχουν.

ΕΒΔΟΜΟ ΕΠΙΠΕΔΟ: Στόχος του εβδόμου επιπέδου είναι να μπορεί ο μαθητής να επεξεργάζεται και να κατανοεί απλά κείμενα.

ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ: Στην ενότητα αυτή υπάρχουν ασκήσεις για το τελικό «ς» και το τελικό «ν». Στις συμπληρωματικές ασκήσεις υπάρχει και η ενότητα με τις κατάλληλες ασκήσεις για την αποκατάσταση των γραμμάτων και των συμπλεγμάτων που συγχέουν οι μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες.

Σημείωση: για κάθε άσκηση της μεθόδου υπάρχει βίντεο που δείχνει τον τρόπο με τον οποίο ο εκπαιδευτικός θα κάνει την άσκηση στον μαθητή.

Πηγή: egno.gr (με συνέργεια του κ Γεωργίου Κολοβού)