Η ταξινόμηση των καλύτερων πανεπιστημίων σε όλο τον κόσμο και η θέση των Ελληνικών Πανεπιστημίων σε αυτήν

Από Κωνσταντίνος Ζώκος στις 22 Ιουνίου 2019

Παρουσιάστηκε στις 19 Ιουνίου 2019 η σειρά των 1000 καλύτερων πανεπιστημίων σε όλο τον κόσμο, μετά από την αξιολόγηση μιας σειράς στοιχείων. Η κατάταξη παρουσιάζεται από την ετήσια δημοσίευση QS World University Rankings, από την Quacquarelli Symonds (QS) – μια Βρετανική εταιρεία που ειδικεύεται στην εκπαίδευση και ιδρύθηκε το 1990 από τον Nunzio Quacquarelli. Προηγουμένως η κατάταξη ήταν γνωστή ως Times Higher Education–QS World University Rankings και για αυτήν ο εκδότης είχε συνεργαστεί με το περιοδικό Times Higher Education (THE) για να δημοσιεύσει τους διεθνείς πίνακες από το 2004 μέχρι 2009 πριν και οι δυο αναγγείλουν τις δικές τους εκδόσεις. Η QS διάλεξε να συνεχίσει χρησιμοποιώντας την προϋπάρχουσα μεθοδολογία ενώ το Times Higher Education υιοθέτησε μια νέα μεθοδολογία για να δημιουργήσει τη δική του κατάταξη.

Στα δέκα πρώτα ιδρύματα βρίσκονται πέντε των ΗΠΑ, τέσσερα του Ηνωμένου Βασιλείου και ένα της Ελβετίας. Στην πρώτη θέση βρίσκεται το γνωστό μας ΜΙΤ (Massachusetts Institute of Technology) με συνολική βαθμολογία 100, στη δεύτερη θέση το Πανεπιστήμιο Stanford με συνολική βαθμολογία 98,4, ενώ στη τρίτη βρίσκεται το Πανεπιστήμιο Harvard με συνολική βαθμολογία 97,4. Στις υπόλοιπες θέσεις της πρώτης δεκάδας ταξινομούνται τα ιδρύματα: Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης (97,2), Caltech (California Institute of Technology με συνολική βαθμολογία 96,9), Ελβετικό Ομοσπονδιακό Ινστιτούτο Τεχνολογίας – ETH Zurich (95,9), Πανεπιστήμιο του Cambridge (95), UCL (University College London με 94,8), Imperial College London (94,1) και Πανεπιστήμιο του Σικάγου (92).

Οι κατατάξεις QS World University υποστηρίζεται ότι εξακολουθούν να έχουν ένα εξαιρετικά συνεπές μεθοδολογικό πλαίσιο, το οποίο καταρτίζεται χρησιμοποιώντας έξι απλές μετρήσεις που πιστεύεται ότι αποτυπώνουν αποτελεσματικά τις πανεπιστημιακές επιδόσεις. Με την εισαγωγή της κανονικοποίησης των σχολών το 2015 για να εξασφαλιστεί ότι τα ιδρύματα που ειδικεύονται στις βιοεπιστήμες και τις φυσικές επιστήμες δεν θα έχουν αδικαιολόγητο πλεονέκτημα, έχουν αποφευχθεί οι θεμελιώδεις αλλαγές. Με αυτό, επιδιώκεται να διασφαλιστεί ότι οι συγκρίσεις χρονιά με τη χρονιά θα παραμείνουν έγκυρες και ότι η περιττή αστάθεια ελαχιστοποιείται.

Οι δείκτες και η βαρύτητά τους στη συνολική βαθμολογία

1. Ακαδημαϊκή υπόληψη

Ο δείκτης διαμορφώνεται από τη συλλογή απόψεων πάνω από 94000 ειδικών στο χώρο της ανώτατης εκπαίδευσης σχετικά με τη διδασκαλία και την ποιότητα της έρευνας στα πανεπιστήμια όλου του κόσμου. Είναι ο υψηλότερης βαρύτητας δείκτης (40%) στη διαμόρφωση του συνολικού δείκτη που προσδιορίζει και τη θέση ενός ιδρύματος στον κατάλογο με την κατάταξή τους.

2. Εργοδοτική υπόληψη

Ο δείκτης βασίζεται σε σχεδόν 45000 απαντήσεις σε έρευνα εργοδοτών που ζητά από τους εργοδότες να αναγνωρίσουν εκείνα τα ιδρύματα από τα οποία προέρχονται οι πιο ικανοί, καινοτόμοι, αποτελεσματικοί απόφοιτοι. Η έρευνα είναι η μεγαλύτερη στο είδος της στον κόσμο και η βαρύτητα του δείκτη αυτού στην συνολική βαθμολογία έχει βαρύτητα 10%.

3. Αναλογία Διδασκόντων/Σπουδαστών

Προσδιορίστηκε ως ο πιο αποτελεσματικός μετρητής για την ποιότητα της διδασκαλίας και τη σύγκριση των ιδρυμάτων. Αξιολογεί την έκταση στην οποία τα ιδρύματα είναι ικανά να παρέχουν στους σπουδαστές σημαντική πρόσβαση σε λέκτορες και ακαδημαϊκούς συμβούλους και αναγνωρίζει ότι ο μεγάλος αριθμός των μελών του προσωπικού ανά σπουδαστή θα μειώσει το διδακτικό φορτίο σε κάθε μεμονωμένο πανεπιστημιακό. Ο λόγος διδασκόντων/σπουδαστών συνιστά το 20% της συνολικής βαθμολογίας του ιδρύματος.

4. Αναφορές ανά ίδρυμα

Με το δείκτη αυτό μετριέται η ποιότητα της ερευνητικής παραγωγής και υπολογίζεται με τον ολικό αριθμό των αναφορών που έγιναν για όλες τις εργασίες που παρήχθησαν από ένα ίδρυμα κατά τη διάρκεια μιας πενταετούς περιόδου από τον αριθμό των μελών του διδακτικού προσωπικού του ιδρύματος. Οι πολύ διαφορετικές κουλτούρες δημοσίευσης των διαφορετικών πεδίων οδήγησαν το 2015 στην εισαγωγή της κανονικοποίησης των αναφορών. Αυτό σημαίνει ότι μια αναφορά που λαμβάνεται για μια εργασία στη φιλοσοφία μετριέται διαφορετικά από μια που λαμβάνεται για μια μελέτη στην Ανατομία και Φυσιολογία, διασφαλίζοντας ότι, στην αξιολόγηση του αληθινού αντίκτυπου της έρευνας ενός ιδρύματος και στις δυο αναφορές αποδίδεται η ίδια βαρύτητα.

Χρησιμοποιείται ένα παράθυρο πέντε χρόνων δημοσιεύσεων για μελέτες, έτσι για την έκδοση αυτή ερευνήθηκαν εργασίες που δημοσιεύθηκαν από το 2013 μέχρι το 2017. Στη συνέχεια μετριέται ένα παράθυρο έξι χρόνων αναφορών, που αντανακλά στο γεγονός ότι παίρνει χρόνο για την έρευνα για να είναι αποτελεσματική η διάδοση. Σε αυτή την έκδοση ερευνήθηκαν αναφορές από το 2013 μέχρι το 2018. Αυτή τη χρονιά αξιολογήθηκαν 74 εκατομμύρια αναφορές από 13,5 εκατομμύρια μελετών αφού αφαιρέθηκαν οι αυτό-αναφορές. Αυτός ο δείκτης συνιστά το 20% της συνολικής βαθμολογίας του ιδρύματος.

5. Αναλογία διεθνούς διδακτικού προσωπικού και

6. Αναλογία διεθνών σπουδαστών

Βαθμολογούν την ικανότητα να ελκύεται διδακτικό προσωπικό και σπουδαστές από όλο τον κόσμο, πράγμα που υποδηλώνει ότι διατίθεται ένα ισχυρό διεθνές στίγμα. Η βαρύτητα του δείκτη αυτού στη συνολική βαθμολογία είναι 5% για το κάθε ένα (συνολικά 10%).

Η κατάταξη των Ελληνικών Πανεπιστημίων

Στη λίστα των 1000 καλύτερων πανεπιστημίων του κόσμου εμφανίζονται έξι ιδρύματα, από τα οποία συνολική βαθμολογία – που σημαίνει ότι έχουν βαθμολογηθεί όλα τα κριτήρια – έχει μόνο το πρώτο ίδρυμα που συναντάται στην κατάταξη, ενώ στα υπόλοιπα πέντε δεν έχουν βαθμολογηθεί όλα τα κριτήρια και κατά συνέπεια δεν έχουν συνολική βαθμολογία. Ο πίνακας με τις βαθμολογίες των κριτηρίων παρουσιάζεται παρακάτω.

Το πρώτο ελληνικό ίδρυμα που εντοπίζεται στη λίστα είναι το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο με συνολική βαθμολογία 25,6, βρίσκεται στη θέση 454. Το αμέσως επόμενο Πανεπιστήμιο, το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης εντοπίζεται στις θέσεις 561-570 και ακολουθούν το Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών στις θέσεις 651-700, το Πανεπιστήμιο Πατρών στις θέσεις 701-750, το Πανεπιστήμιο Κρήτης στις θέσεις 751-800 και τέλος το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών στις θέσεις 801-1000. Για το καθένα από τα πανεπιστήμια αυτά παρουσιάζονται τα γραφήματα που εμφανίζουν τη διαχρονική εξέλιξη των θέσεών τους και στις κατατάξεις των προηγούμενων ετών πέρα από την τελευταία.

Γραφήματα διαχρονικής εξέλιξης κατάταξης

Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο