«Έσπασαν» τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό ανοίγοντας δρόμο στα χημειοθεραπευτικά φάρμακα

Οι χημειοθεραπείες και πολλά ακόμα φάρμακα δεν φτάνουν εύκολα στον εγκέφαλο, αφού μπλοκάρονται από ένα φυσικό φράγμα που κανονικά προστατεύει το κεντρικό νευρικό σύστημα από εισβολείς. Ερευνητές στο Παρίσι αναφέρουν τώρα ότι κατάφεραν για πρώτη φορά να ανοίξουν τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό σε ανθρώπους χρησιμοποιώντας υπερήχους.

Ο αιματοεγκεφαλικός φραγμός απομονώνει τον εγκέφαλο από την κυκλοφορία του αίματος και εμποδίζει την εισβολή μικροβίων -αυτός εξάλλου είναι ο βασικός λόγος που οι λοιμώξεις του εγκεφάλου είναι σχετικά σπάνιες. Ο φραγμός δημιουργείται από τα ενδοθηλιακά κύτταρα των τριχοειδών αγγείων γύρω από τον εγκέφαλο, τα οποία συνδέονται μεταξύ τους πολύ πιο σφιχτά από ό,τι στα αγγεία του υπόλοιπου σώματος. Ειδικευμένα «αστροκύτταρα» που τυλίγουν τα τριχοειδή ενισχύουν το φραγμό μόνο σε ζώα.

Τώρα, ο Μάικλ Κάνι της νεοσύστατης εταιρείας CarThera στο Παρίσι αναφέρει ότι κατάφερε να κάνει το ίδιο σε τέσσερις ασθενείς χρησιμοποιώντας ένα εμφύτευμα που παράγει υπερήχους, σε συνδυασμό με ενέσεις μικροσκοπικών φυσαλίδων. Οι υπέρηχοι αναγκάζουν τις φυσαλίδες να δονούνται, και αυτό κάνει πιο διαπερατά τα κύτταρα των αγγείων κατά μήκος του φραγμού, εξηγεί το περιοδικό «New Scientist».

H μέθοδος εφαρμόστηκε σε τέσσερις ασθενείς με γλοιοβλάστωμα, την πιο επιθετική μορφή καρκίνου του εγκεφάλου. Αντιμετωπίζεται συνήθως με χειρουργική αφαίρεση των όγκων και χορήγηση χημειοθεραπείας για την εξουδετέρωση των καρκινικών κυττάρων που έχουν απομείνει. Ο ίδιοι οι όγκοι μπορούν να μειώσουν την απόδοση του αιματοεγκεφαλικού φραγμού, αφήνοντας έτσι μικρές δόσεις των φαρμάκων να περάσουν στον εγκέφαλο.

Το άνοιγμα του αιματοεγκεφαλικού φραγμού επέτρεψε να φτάσουν στον εγκέφαλο των ασθενών μεγαλύτερες δόσεις χημειοθεραπείας. Η μέθοδος εφαρμόστηκε σε συνεργασία με τον Ανεξάντρ Καρπεντιέρ, χειρουργό στο νοσοκομείο «Πιέτρ Σαλπετριέρ» του Παρισιού, ο οποίος εμφύτευσε στον εγκέφαλο των ασθενών τη συσκευή υπερήχων, η οποία πέρασε από μια μικρή οπή που είχε ανοιχτεί στο κρανίο για την αφαίρεση των όγκων.

Μια φορά το μήνα, οι γιατροί χορηγούσαν στους ασθενείς ενέσεις με μικροφυσαλίδες αερίου και ενεργοποιούσαν τον πομπό υπερήχων για δύο λεπτά κάθε φορά. Ο Μάικλ Κάνι πιστεύει ότι αυτό άνοιγε τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό για περίπου έξι ώρες, διάστημα στο οποίο οι ασθενείς λάμβαναν κανονική χημειοθεραπεία. Το άνοιγμα του φραγμού επιβεβαιώθηκε με μαγνητικές τομογραφίες, οι οποίες έδειξαν ότι ένας χημικός δείκτης είχε όντως περάσει από το αίμα στον εγκέφαλο. «Ελπίζουμε ότι το ίδιο συμβαίνει και με τα φάρμακα της χημειοθεραπείας» λέει ο Κάνι, ο οποίος παρουσίασε τη μελέτη στο συνέδριο «Εστιασμένων Υπερήχων» στη Μπεθέσντα του Μέριλαντ.

Παραμένει ωστόσο ασαφές αν οι ασθενείς ωφελήθηκαν από την καινοτόμο προσέγγιση. Η ίδια μέθοδος θα μπορούσε πάντως να αποδειχθεί χρήσιμη στην αντιμετώπιση της νόσου Αλτσχάιμερ, καθώς μελέτες σε ζώα έχουν δείξει ότι το άνοιγμα του φραγμού οδηγεί από μόνο του σε μείωση των πρωτεϊνών που σχετίζονται με τη νόσο.

Πηγή: tovima