Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Έρευνας χρηματοδοτεί έρευνα με αντικείμενο το πώς ο εγκέφαλος κάνει προβλέψεις

Φτάνετε στο γραφείο σας το πρωί και μέσα σε ένα κλάσμα του δευτερολέπτου θα μπορείτε να πείτε αν όλα είναι στη συνηθισμένη τους θέση – τα έπιπλα, ο υπολογιστής, οι φάκελοι – ή όχι, καθώς και την περίπτωση που ίσως κάτι υπάρχει στο γραφείο σας που δεν ανήκει εκεί, για παράδειγμα ένα κουτί σοκολατάκια. Πίσω από αυτή την ικανότητα να αξιολογούμε το περιβάλλον μας είναι ο «προγνωστικός εγκέφαλος», δηλαδή η αλληλεπίδραση των εγκεφαλικών διαδικασιών που οδηγούν σε προβλέψεις. Το σε ποιες αρχές βασίζονται οι προβλέψεις αυτές, καθώς και το πώς η αλληλεπίδραση των διαδικασιών εμπλέκεται με διαφορετικό τρόπο κατά τη διάρκεια της ζωής, είναι αντικείμενο του ερευνητικού έργου που γίνεται από την καθηγήτρια Yee Lee Shing, η οποία κατέχει την έδρα της Εξελικτικής Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο Goethe της Φρανκφούρτης από τον Ιανουάριο.

Σύμφωνα με την καθηγήτρια Shing, ο εγκέφαλος είναι ουσιαστικά μια «μηχανή πρόβλεψης» η οποία είναι σταθερά απασχολημένη συγκρίνοντας τις νέες εισαγωγές από το περιβάλλον με προβλέψεις που δημιουργήθηκαν από εσωτερικά μοντέλα του εγκεφάλου. Μόνο με αυτό τον τρόπο ο ανθρώπινος εγκέφαλος μπορεί να προσαρμοστεί πάντα σε νέες καταστάσεις και να αντιλαμβάνεται τα νέα περιβάλλοντα. Μέχρι σήμερα, ωστόσο, κανείς ερευνητής δεν εξέτασε τη φύση των ίδιων των υποκείμενων εσωτερικών μοντέλων ή το πώς οι νέες εμπειρίες επηρεάζουν τα μοντέλα αυτά. Αυτό που είναι επίσης άγνωστο μέχρι τώρα είναι το πώς μια τέτοια υποτιθέμενη καθολική αρχή εκδηλώνεται σε διαφορετικούς εγκεφάλους – για παράδειγμα σε εγκεφάλους νέων ή ηλικιωμένων. Η μακροπρόθεσμη μνήμη που ίσως αποτελεί τη βάση των εσωτερικών μοντέλων του εγκεφάλου είναι δυνητικά η επεισοδιακή και η σημασιολογική μνήμη, οι προσωπικές εμπειρίες από το ένα μέρος και η γνώση μέσω μάθησης του κόσμου από την άλλη. Μολονότι τα παιδιά είναι καλύτερα στο να θυμούνται σε επεισοδιακά πλαίσια, οι ηλικιωμένοι μπορούν να βασίζονται περισσότερο στη σημασιολογική τους γνώση.

Η Shing σχεδιάζει να ερευνήσει εμπειρικά την αλληλεπίδραση διαφορετικών τύπων μνήμης και νέων εμπειριών. Χρησιμοποιώντας εγκαταστάσεις μαγνητικού συντονισμού διαθέσιμες στο Κέντρο Απεικόνισης του Εγκεφάλου του Πανεπιστημίου Goethe της Φρανκφούρτης, επιδιώκει να μάθει περισσότερα σχετικά με το ποιες γνωστικές και νευρολογικές αλληλεπιδράσεις λαμβάνουν χώρα και που στον εγκέφαλο, πρώτα από όλα με τη βοήθεια υγιών συμμετεχόντων διαφόρων ηλικιών. Μακροπρόθεσμα, το ερευνητικό της έργο θα μπορούσε να βοηθήσει να ρίξει φως σε κλινικές παθήσεις με αποκλίνουσα επεξεργασία πρόβλεψης, όπως ο αυτισμός και η σχιζοφρένεια. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Έρευνας (ERC) θα υποστηρίξει το πρόγραμμα για 5 χρόνια με 1,5 εκατομμύρια ευρώ. Θα υποστηρίξει θέσεις για δυο διδακτορικούς και δυο μεταδιδακτορικούς ερευνητές.

Γεννημένη το 1980 στην Kuala Lumpur (στη Μαλαισία), η Yee Lee Shing πήγε στις ΗΠΑ σε ηλικία 19 ετών για να σπουδάσει ψυχολογία. Από το 2004 μέχρι το 2015 εργάστηκε στο Ινστιτούτο Max Planck για την Ανθρώπινη Ανάπτυξη, στο Βερολίνο, ενώ από το 2015 εργάστηκε στο Πανεπιστήμιο του Stirling στη Σκωτία. Ήταν ακόμη στη Σκωτία όταν υπέβαλε την πρότασή της για το πρόγραμμα. Η απόφαση να εγκαταλείψει το Stirling και να δεχθεί τη θέση στην Φρανκφούρτη είναι συνδεδεμένη με το Brexit, πέρα από το ότι ο σύζυγος και τα δυο παιδιά της είναι Γερμανοί. «Άφησα την Μεγάλη Βρετανία επειδή το μέλλον θεωρήσαμε ότι είναι αβέβαιο. Μετά από τόσα χρόνια στην Ευρώπη δεν θέλω να ζήσω έξω από την ΕΕ», δήλωσε. Τώρα ανυπομονεί για ένα παραγωγικό εργασιακό περιβάλλον στο Ινστιτούτο Ψυχολογίας, στο Πανεπιστήμιο Goethe στη Φρανκφούρτη.

Πηγή: Goethe University Frankfurt (και στο NeuroscienceNews)