Επιλεγμένα

Γιατί τα ποσοστά κατάθλιψης στους εφήβους αυξάνονται ταχύτερα στα κορίτσια από ότι στα αγόρια

Από στις 21 Ιανουαρίου 2020

Είμαστε στο μέσο μιας κρίσης της ψυχικής υγείας των εφήβων – και τα κορίτσια είναι στο επίκεντρό της. Από το 2010, η κατάθλιψη, ο αυτοτραυματισμός και τα ποσοστά αυτοκτονίας έχουν αυξηθεί μεταξύ των εφήβων αγοριών. Παρατηρείται όμως ότι τα ποσοστά της σοβαρής κατάθλιψης μεταξύ των εφήβων κοριτσιών στις ΗΠΑ αυξήθηκαν ακόμη περισσότερο – από 12% στο 2011 σε 20% το 2017. Το 2015, τρεις φορές περισσότερα κορίτσια 10 μέχρι 14 ετών εισήχθησαν στα Έκτακτα μετά από ηθελημένο αυτοτραυματισμό, από ότι το 2010. Στο μεταξύ, το ποσοστό αυτοκτονίας για κορίτσια στην εφηβεία έχει διπλασιαστεί από το 2007.

Τα ποσοστά κατάθλιψης άρχισαν να αυξάνονται από τη στιγμή που έγιναν δημοφιλή τα smartphones, έτσι φαίνεται ότι τα ψηφιακά μέσα θα μπορούσαν να παίζουν ένα ρόλο. Η γενιά των εφήβων που γεννήθηκαν μετά το 1995 – γνωστή ως iGen ή Gen Z – ήταν η πρώτη που πέρασε ολόκληρη την εφηβεία της στην εποχή του smartphone. Ήταν επίσης η πρώτη ομάδα των εφήβων που βιώνουν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ως αναπόσπαστο μέρος της κοινωνικής ζωής.

Βεβαίως, τόσο τα αγόρια όσο και τα κορίτσια άρχισαν να χρησιμοποιούν τα smartphones περίπου την ίδια περίοδο. Λοιπόν, γιατί τα κορίτσια βιώνουν περισσότερα ζητήματα ψυχικής υγείας;

Η συγγραφέας του άρθρου στην Βρετανική έκδοση του «The Conversation», Jean Twenge, μαζί με τους συναδέλφους της, αναζητώντας στοιχεία από έρευνες σε περισσότερους από 200.000 εφήβους σε ΗΠΑ και Ηνωμένο Βασίλειο, μπόρεσαν να βρουν μερικές απαντήσεις.

Οι οθόνες που χρησιμοποιούμε

Αυτό που βρήκαμε, αναφέρει στο άρθρο της η Jean M.Twenge*, είναι ότι τα αγόρια και τα κορίτσια στην εφηβεία περνούν τον χρόνο τους στα ψηφιακά μέσα με διαφορετικούς τρόπους: Τα αγόρια περνούν περισσότερο χρόνο παίζοντας, ενώ τα κορίτσια περνούν περισσότερο χρόνο στα smartphones τους, γράφοντας και χρησιμοποιώντας τα κοινωνικά δίκτυα.

Το παιχνίδι περιλαμβάνει διαφορετικές μορφές επικοινωνίας. Οι παίκτες συχνά αλληλεπιδρούν μεταξύ τους σε πραγματικό χρόνο, μιλώντας ο ένας στον άλλο μέσω μικροφώνου και ακουστικού. Αντιθέτως, τα κοινωνικά δίκτυα συχνά περιλαμβάνουν την αποστολή μηνυμάτων με εικόνες ή κείμενο. Ακόμη και κάτι τόσο απλό όσο μια σύντομη παύση πριν την αποδοχή μιας απάντησης μπορεί να προκαλέσει άγχος. Στη συνέχεια, βέβαια, είναι και ο τρόπος με τον οποίο τα κοινωνικά δίκτυα δημιουργούν μια ιεραρχία, με τον αριθμό των likes και των followers που ασκούν κοινωνική ισχύ.

Επιμέλεια εικόνων, καλλιέργεια προσωπείου, δημιουργία κειμένων, που σβήνονται και ξαναγράφονται. Όλα αυτά μπορεί να είναι στρεσογόνα και αυτό που βρήκε μελέτη είναι ότι και μόνο η σύγκριση του εαυτού σου με άλλους στα κοινωνικά δίκτυα σε καθιστά πιο ευάλωτο στο να πιέζεσαι. Και φυσικά, αντίθετα με πολλά συστήματα παιχνιδιών, τα smartphones είναι φορητά. Μπορεί να εμπλέκονται σε κοινωνική αλληλεπίδραση πρόσωπο με πρόσωπο ή να χρησιμοποιούνται στο κρεβάτι, δυο ενέργειες που έχει βρεθεί ότι υπονομεύουν την ψυχική υγεία και τον ύπνο.

Είναι τα κορίτσια περισσότερο ευάλωτα από ότι τα αγόρια;

Δεν είναι μόνο ότι κορίτσια και αγόρια περνούν τον χρόνο τους στα ψηφιακά μέσα με διαφορετικές δραστηριότητες. Μπορεί επίσης να είναι ότι η χρήση των κοινωνικών δικτύων φαίνεται ότι έχει ισχυρότερη επίδραση στα κορίτσια από ότι στα αγόρια. Προηγούμενη έρευνα, αναφέρει η συγγραφέας Jean M.Twenge, αποκάλυψε ότι οι έφηβοι οι οποίοι περνούν περισσότερο χρόνο στα ψηφιακά μέσα είναι περισσότερο πιθανό να είναι πιεσμένα και δυστυχισμένα. Στην νέα μελέτη της ομάδας της, αναφέρει, βρέθηκε ότι η σύνδεση αυτή ήταν ισχυρότερη για τα κορίτσια από ότι για τα αγόρια.

Τόσο τα κορίτσια, όσο και τα αγόρια βιώνουν αύξηση στην δυστυχία όσο περισσότερο χρόνο ξοδεύουν στις συσκευές τους. Όμως για τα κορίτσια η αύξηση αυτή είναι μεγαλύτερη. Μόνο 15% των κοριτσιών που πέρασαν περίπου 30 λεπτά τη μέρα στα κοινωνικά δίκτυα ήταν δυστυχή, όμως 26% των κοριτσιών που πέρασαν έξι ώρες τη μέρα ή περισσότερο σε κοινωνικά δίκτυα ανάφεραν να είναι δυστυχισμένα. Για τα αγόρια, η διαφορά στη δυστυχία ήταν λιγότερο αισθητή: 11% αυτών που πέρασαν 30 λεπτά τη μέρα σε κοινωνικά δίκτυα είπαν ότι ήταν δυστυχή, που ανήλθε στο 18% για εκείνα που πέρασαν πλέον των έξι ωρών τη μέρα κάνοντας το ίδιο.

Γιατί τα κορίτσια μπορεί να είναι περισσότερο επιρρεπή στη δυστυχία όταν χρησιμοποιούν τα κοινωνικά δίκτυα; Η δημοσιότητα και οι θετικές κοινωνικές αλληλεπιδράσεις τείνουν να έχουν πιο έντονη επίπτωση στην ευτυχία των κοριτσιών στην εφηβεία από ότι στην ευτυχία των αγοριών. Τα κοινωνικά δίκτυα μπορεί να είναι τόσο ένας ψυχρός κριτής δημοτικότητας όσο και μια πλατφόρμα για εκφοβισμό, διαπόμπευση και αντιπαραθέσεις. Επιπροσθέτως, τα κορίτσια συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν περισσότερη πίεση σχετικά με την εμφάνισή τους, η οποία θα μπορούσε να επιδεινωθεί από τα κοινωνικά δίκτυα. Για αυτούς τους λόγους και πολλούς άλλους, τα κοινωνικά δίκτυα είναι περισσότερο έντονη εμπειρία για τα κορίτσια από ότι για τα αγόρια.

Από αυτά τα δεδομένα στη χρήση των κοινωνικών δικτύων και τη δυστυχία, δεν μπορούμε να πούμε ποιο προκαλεί ποιο, παρόλο που διάφορα πειράματα υποστηρίζουν ότι η χρήση ψηφιακών μέσων προκαλεί δυστυχία. Αν είναι έτσι, η χρήση των ψηφιακών μέσων – ιδιαίτερα των κοινωνικών δικτύων – μπορεί να έχει πιο αρνητική επίδραση στην ψυχική υγεία των κοριτσιών από ότι σε αυτή των αγοριών.

Κοιτώντας μπροστά

Τι μπορούμε να κάνουμε; Πρώτον, οι γονείς μπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά και τους εφήβους να αναβάλουν την είσοδό τους στα κοινωνικά δίκτυα. Όπως αναφέρει η συγγραφέας του άρθρου, υπάρχει βασικά ο νόμος ότι τα παιδιά δεν μπορούν να έχουν στο όνομά τους λογαριασμό στα κοινωνικά δίκτυα μέχρι τα 13 τους. Ο νόμος αυτός σπάνια εφαρμόζεται, όμως οι γονείς μπορούν να επιμένουν τα παιδιά τους να μένουν έξω από τα κοινωνικά δίκτυα μέχρι τα 13 τους. Μεταξύ των μεγαλύτερων εφήβων, η κατάσταση είναι περισσότερο περίπλοκη, επειδή η χρήση των κοινωνικών δικτύων είναι πολύ διαδεδομένη.

Ακόμη, ομάδες φίλων μπορεί να μιλούν σχετικά με αυτές τις προκλήσεις. Πολλοί πιθανώς να είναι ενήμεροι, σε κάποιο επίπεδο, ότι τα κοινωνικά δίκτυα μπορεί να τους κάνουν να αισθάνονται νευρικότητα και θλίψη. Μπορεί να συμφωνήσουν να καλούν ο ένας τον άλλο περισσότερο, να κάνουν διαλείμματα ή να ενημερώσουν τους άλλους ότι δεν πρόκειται πάντα να ανταποκρίνονται αμέσως – και ότι αυτό δεν σημαίνει ότι είναι θυμωμένοι ή αναστατωμένοι.

Μαθαίνουμε, αναφέρει η Jean Twenge, περισσότερα σχετικά με τους τρόπους που τα κοινωνικά δίκτυα έχουν σχεδιαστεί ώστε να είναι εθιστικά, με τις εταιρείες να κερδίζουν περισσότερα χρήματα όσο περισσότερο χρόνο περνούν οι χρήστες στις πλατφόρμες τους. Αυτό το κέρδος μπορεί να είναι σε βάρος της ψυχικής υγείας των εφήβων – ιδιαίτερα των κοριτσιών.

Jean M.Twenge είναι καθηγήτρια ψυχολογίας στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο του San Diego.

Πηγή: The Conversation

Περισσότερα στη δημοσίευση: Gender differences in associations between digital media use and psychological well-being: Evidence from three large datasets. Journal of Adolescence.

Egno Editorial

Το Editorial Team του egno. Επικοινωνήστε μαζί μας μέσω της φόρμας επικοινωνίας.