Γλώσσα και Φυσική: Η φυσική των φυσαλίδων θα μπορούσε να εξηγήσει τις γλωσσικές διαλέκτους

Μια νέα μελέτη έχει εξάγει το συμπέρασμα ότι τα γλωσσικά μοτίβα θα μπορούσαν να προβλεφθούν με απλούς νόμους της φυσικής. Ο Dr James Burridge από το Πανεπιστήμιο του Portsmouth, δημοσίευσε μια θεωρία χρησιμοποιώντας ιδέες από τη φυσική για να προβλέψει που και πώς προκύπτουν οι διάλεκτοι. «Αν θέλετε να γνωρίσετε που θα βρείτε διαλέκτους και γιατί, πολλά μπορούν να προβλεφθούν από τη φυσική των φυσαλίδων και την τάση μας να αντιγράφουμε τους άλλους γύρω μας. Η αντιγραφή προκαλεί μεγάλες περιοχές μιας διαλέκτου όπου κυριαρχεί ένας τρόπος ομιλίας».

«Όπου διάφορες περιοχές διαλέκτων συναντηθούν έχετε επιφανειακή τάση. Η επιφανειακή τάση γίνεται αιτία το λάδι και το νερό να διαχωρίζονται σε στρώματα και επίσης μικρές φυσαλίδες σε ένα λουτρό φυσαλίδων να συγχωνεύονται σε μια μεγαλύτερη. Όταν οι άνθρωποι μιλάνε και ακούν ο ένας τον άλλο, έχουν την τάση να συμμορφώνονται στα μοτίβα του λόγου που ακούν να χρησιμοποιούν οι άλλοι και έτσι “ευθυγραμμίζουν” τις διαλέκτους τους. Καθώς οι άνθρωποι τυπικά παραμένουν γεωγραφικά σε ένα τόπο στις καθημερινές ζωές τους, τείνουν να ευθυγραμμίζονται με αυτούς που είναι κοντά τους».

Dr Burridge, από το Μαθηματικό Τμήμα του Πανεπιστημίου, ξεκινά από τις υπάρχουσες προσεγγίσεις στη μελέτη των διαλέκτων για να διαμορφώσει μια θεωρία του πώς το σχήμα του τόπου και η κατανομή του πληθυσμού παίζουν ένα σημαντικό ρόλο στο πώς εξελίσσονται οι περιοχές των διαλέκτων. Παραδοσιακά οι ασχολούμενοι με τις διαλέκτους, οι διαλεκτολόγοι (Λεξικό Μπαμπινιώτη), χρησιμοποιούν τον όρο “ισόγλωσσο” (isogloss) ή “ισόγλωσση γραμμή” για να περιγράψουν μια γραμμή στο χάρτη που σημειώνει μια περιοχή που έχει ένα διακριτό γλωσσικό χαρακτηριστικό.

«Αυτές οι ισόγλωσσες γραμμές είναι όπως τα άκρα των φυσαλίδων – τα μαθηματικά που χρησιμοποιούνται για να περιγράψουν τις φυσαλίδες μπορούν επίσης να περιγράψουν και τις διαλέκτους», δήλωσε ο Dr Burridge. «Το μοντέλο μου δείχνει ότι οι διάλεκτοι τείνουν να κινηθούν προς τα έξω από τα πληθυσμιακά κέντρα, που εξηγεί γιατί οι πόλεις έχουν τις δικές τους διαλέκτους. Μεγάλες πόλεις όπως το Λονδίνο και το Birmingham πιέζουν τα τοιχώματα των δικών τους φυσαλίδων. Είναι για αυτό που πολλές διάλεκτοι έχουν μια μεγάλη πόλη στην καρδιά τους – όσο μεγαλύτερη είναι η πόλη τόσο εντονότερο είναι το φαινόμενο. Είναι επίσης για αυτό που νέοι τρόποι ομιλίας συχνά απλώνονται προς τα έξω από ένα μεγάλο αστικό κέντρο. Αν ο άνθρωποι ζουν κοντά σε μια πόλη ή σε μια μεγαλούπολη, υποθέτουμε ότι βιώνουν περισσότερο συχνές αλληλεπιδράσεις με τους ανθρώπους της πόλης, από ότι αυτοί που ζουν μακριά από αυτή, απλά επειδή υπάρχουν περισσότεροι κάτοικοι της πόλης για να αλληλεπιδρούν».

Το μοντέλο του επίσης δείχνει ότι τα γλωσσικά σύνορα γίνονται ομαλότερα και πιο ξεκάθαρα με το χρόνο, πράγμα που σταθεροποιεί τις διαλέκτους. Η έρευνα του Dr Burridge παρακινήθηκε από το μακρόχρονο ενδιαφέρον στα χωρικά μοτίβα και την ιδέα ότι η συμπεριφορά ανθρώπων και ζώων μπορεί να εξελίσσεται προβλέψιμα.

Πηγή: University of Portsmouth

Περισσότερα στη δημοσίευση: Spatial Evolution of Human Dialects. Physical Review X.